วิกฤตโลกร้อนในตอนนี้เรียกได้ว่าก้าวเข้าสู่ภาวะโลกเดือดอย่างเต็มตัว จากกิจกรรมของมนุษย์ทุกคนที่ส่งผลกระทบให้สิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปอย่างเห็นได้ชัด ไม่ว่าจะเป็น อุณหภูมิที่สูงขึ้น ภัยพิบัติในพื้นที่ต่างๆ ที่รุนแรงขึ้นกว่าเมื่อก่อน จนทำให้ในหลายพื้นที่ต้องหาทางรับมือให้ได้
และไม่ใช่แค่ต้องเผชิญหน้ากับความเปลี่ยนแปลงทางพื้นที่และภูมิอากาศเท่านั้น แต่ยังมีคนอีกจำนวนมากที่ต้องอพยพจากบ้านเดิมออกไปหาถิ่นที่อยู่ใหม่ เพราะผลกระทบของสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงด้วย
ออกจากบ้านเพื่อหลบไปตั้งหลักชั่วคราว
ไม่เชื่อก็ต้องเชื่อว่าปัจจุบัน สภาพอากาศกลายเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้ผู้คนต้องบอกลาบ้านเก่าเพื่อหาที่อยู่ใหม่ภายในประเทศ เพราะการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศอย่างรุนแรงส่งผลให้เกิดภัยพิบัติรุนแรงกว่าเดิมหรือเกิดบ่อยขึ้นในหลายพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นภัยแล้ง น้ำท่วม พายุ หรือคลื่นความร้อน จนทำให้ผู้ประสบภัยต้องโยกย้ายถิ่นฐานออกไปตั้งหลักในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งในช่วงระยะเวลาสั้นๆ
เห็นได้ชัดจากรายงาน Global Report on Internal Displacement 2020 โดย Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) ที่ระบุว่า ในปี 2562 มีจำนวนผู้พลัดถิ่นใหม่จากเหตุภัยพิบัติเพิ่มมากขึ้นกว่า 24.9 ล้านคนใน 140 ประเทศและเขตการปกครองเลยทีเดียว
ที่มีจำนวนมหาศาลขนาดนั้นเพราะภัยพิบัติเหล่านี้กระทบการใช้ชีวิตหลายส่วน ทั้งเรื่องของการดำเนินชีวิต โรคภัยไข้เจ็บ เศรษฐกิจ รวมไปถึงการประกอบอาชีพ เช่น กลุ่มเกษตรกรที่ต้องเจอกับระบบนิเวศเสียหาย หรือกลุ่มชาวประมงที่ต้องเจอกับทะเลเป็นกรด จนไม่สามารถทำงานได้
เหล่าผู้ได้รับผลกระทบจึงต้องหาทางในการดำเนินชีวิตต่อ การย้ายถิ่นฐานชั่วคราวเพื่อการดำรงชีพเลยกลายเป็นทางเลือกของใครหลายคน รอจนเมื่อสถานการณ์ในพื้นที่ที่จากมาเริ่มฟื้นฟูเป็นปกติ ถึงจะย้อนกลับไปใช้ชีวิตเหมือนเดิม
จากการย้ายชั่วคราว อาจกลายเป็นถาวรในอนาคตอันใกล้
แต่ถึงอย่างนั้น ด้วยสถานการณ์โลกร้อนที่ดูจะทวีความรุนแรงขึ้น ก็อาจเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้ผู้คนจำนวนมากต้องกลายเป็นผู้พลัดถิ่นไปอย่างถาวร ซึ่งในปี 2564 ธนาคารโลกได้รายงานว่า การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศนั้นอาจเป็นการบังคับให้ผู้คนกว่า 216 ล้านคนต้องอพยพย้ายถิ่นฐานภายในประเทศของตัวเองในปี 2593 หรืออาจจะเกิดเร็วขึ้นในปี 2573 ที่จะถึงนี้ หากโลกของเราไม่สามารถแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้นได้
และไม่ใช่ว่าปรากฏการณ์นี้จะเกิดขึ้นกับคนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเท่านั้น เพราะหากสภาพอากาศยังคงร้ายแรงขึ้นเรื่อยๆ ไม่แน่ว่าสักวันอาจจะเป็นเราที่ต้องมองหาที่อยู่ใหม่ เพื่อหนีจากสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการดำรงชีวิตต่อไปก็ได้
เพื่อลดปัญหาการอพยพของผู้คน ในรายงานฉบับเดียวกันนี้ยังมีคำแนะนำเชิงนโยบายที่ช่วยลดปัญหาการย้ายถิ่นฐาน ไม่ว่าจะเป็นการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก, การให้ความสำคัญเรื่องการย้ายถิ่นฐานจากสภาพอากาศสำหรับวางแผนด้านสิ่งแวดล้อมในอนาคต, การเตรียมรับมือและปรับตัวกับการอพยพจากสภาพอากาศ และการลงทุนเพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการโยกย้ายในรูปแบบดังกล่าว เพื่อที่จะกำหนดนโยบายและโครงสร้างรองรับได้อย่างตรงจุด
ที่สำคัญคือ ทุกภาคส่วนควรหันมาให้ความสำคัญกับสภาวะโลกร้อนที่รุนแรงขึ้นอย่างจริงจัง และแต่ละประเทศก็ควรมีวิธีเตรียมรับมือกับปัญหาที่อาจเกิดขึ้นในเวลาอันใกล้นี้ด้วย
Sources :
IDMC | tinyurl.com/4npcx8z5
SDG Move | tinyurl.com/y2c9p3b9
UN | tinyurl.com/287njvyn
World Bank | tinyurl.com/24hb8map
คมชัดลึก | tinyurl.com/28mhnfp3
Writer
ณิชกมล บุญประเสริฐ
Graphic Designer
