เป็นช่วงโค้งสุดท้ายที่ต้องบอกว่าถ้าเลี้ยวผิดชีวิตเปลี่ยนแน่นอน สำหรับการเลือกตั้งที่จะมาถึงในวันที่ 14 พฤษภาคมนี้ การเปลี่ยนแปลงครั้งยิ่งใหญ่ที่กำลังเกิดขึ้นจะออกมาในทิศทางไหน ใครจะเป็นนายกฯ และเราจะมีทีมรัฐบาลที่เข้ามาช่วยปรับเปลี่ยนแก้ไขความเป็นอยู่ของสังคมประเทศไทยให้ดีขึ้นได้จริงหรือไม่ การออกไปเลือกพรรคที่ชอบและลงคะแนนให้กับคนทำงานที่ใช่ เสียงของทุกคนจะตอบคำถามนี้ได้
แต่อย่างไรก็ตาม จากการเลือกตั้งล่วงหน้าเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคมที่ผ่านมา เราทุกคนคงได้เห็นข้อผิดพลาดจากการจัดการของคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กันมาไม่น้อย ส่งผลให้หลายคนเริ่มกังวลต่อความโปร่งใสในการเลือกตั้งครั้งนี้เป็นอย่างมาก
ก่อนวันเลือกตั้งใหญ่จะมาถึง คอลัมน์ Urban Sketch ขอนำปัญหาต่างๆ จากการเลือกตั้งล่วงหน้า รวมถึงความเป็นไปได้อื่นๆ มาออกแบบการเลือกตั้งให้เกิดบรรยากาศที่เป็นมิตร เข้าถึงง่าย เพื่อเอื้อประโยชน์ต่อประชาชนทุกเพศทุกวัย ทั้งคนหนุ่มสาว ผู้เฒ่าวัยชรา ไปจนถึงคนพิการ ให้ออกไปใช้สิทธิ์ได้อย่างสะดวกสบาย สมศักดิ์ศรี ไม่ต้องกังวลว่าเสียงของตนจะหล่นหายหรือไม่
หน่วยเลือกตั้งที่ใครๆ ก็ไปถึง
การเลือกตั้งครั้งนี้แบ่งออกเป็น 400 เขตทั่วประเทศ โดยกรุงเทพฯ มีหน่วยเลือกตั้งมากที่สุดที่ 33 เขต แต่ถึงกระนั้นก็ยังมีเสียงสะท้อนมาว่า การเดินทางไปถึงสถานที่รองรับการเลือกตั้งในหลายเขตเป็นเรื่องยากลำบาก เนื่องจากรายชื่อหรือรหัสของหน่วยเลือกตั้งไม่มีพิกัดแน่ชัด หรือผู้สูงวัยที่บางบ้านไม่มีรถยนต์เป็นของตัวเอง ต้องอาศัยติดรถกันมา บางคนต้องนั่งหลังรถกระบะปะทะกับแดดร้อนๆ กว่าจะถึงก็ใช้เวลานาน
ขณะเดียวกัน เมื่อหลายครอบครัวและคนจำนวนมากใช้รถยนต์ส่วนตัวเดินทางมายังจุดเลือกตั้ง ก็อาจส่งผลให้การจราจรติดขัดตามไปด้วย เพื่อแก้ปัญหานี้ เราจะเปิดบริการขนส่งสาธารณะฟรีหรือจัดจ้างรถที่ใช้ประจำหมู่บ้าน อำนวยความสะดวกให้ประชาชนเดินทางในวันเลือกตั้ง รวมถึงเพิ่มทางเลือกให้ผู้ที่ไม่สะดวกเดินทางไปยังจุดเลือกตั้งด้วยการลงทะเบียนให้ส่งบัตรเลือกตั้งมาที่บ้าน และให้ไปหย่อนตามจุดที่กำหนดไว้โดยแสดงบัตรประชาชนยืนยันตัวตน หรือจะให้เจ้าหน้าที่มาทยอยรับบัตรเลือกตั้งตามบ้านต่างๆ ที่ลงทะเบียนไว้ก็ได้
ทำสัญลักษณ์ในคูหาให้เข้าใจง่าย
จากการเลือกตั้งล่วงหน้าที่ผ่านมา ผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งจำนวนมากพบว่า ทิศทางในการทำตามขั้นตอนต่างๆ ของบางหน่วยเลือกตั้งยังค่อนข้างเข้าใจยาก แม้จะมีเจ้าหน้าที่ให้ถามไถ่แล้วก็ตาม เราคิดว่าถ้ามีการออกแบบป้ายบอกทางที่เป็นสัญลักษณ์เข้าใจง่าย มองดูหรืออ่านก็เข้าใจร่วมกันได้ จะช่วยให้เกิดการจัดการได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
สำหรับผู้พิการทางสายตา นอกจากจะมีเจ้าหน้าที่คอยนำส่งไปยังคูหาแล้ว การจัดให้ทุกคูหามีบัตรเลือกตั้งที่มีอักษรเบรลล์กำกับไว้ด้วย จะช่วยให้เกิดการสื่อสารที่ดีและไม่สร้างความสับสนจนเกิดการเสียสิทธิ์หรือบัตรเสีย
นำเทคโนโลยีมาใช้ ให้ข้อมูลผู้สมัครที่แม่นยำ
อีกปัญหาที่พบในการเลือกตั้งล่วงหน้าคือระบบ QR Code ล่ม ทำให้ประชาชนไม่สามารถตรวจสอบข้อมูลได้ และที่หน้ากระดานในหลายหน่วยเลือกตั้งเองก็มีปัญหาชุดข้อมูลตกหล่น สลับสับเปลี่ยน ไม่ครบถ้วน จนไม่น่าไว้วางใจ ดังนั้นการใช้เทคโนโลยีจากเครื่องเสียบบัตรประชาชนเข้าไปใบเดียวเพื่อเข้าถึงข้อมูลการเลือกตั้งได้เลย น่าจะเป็นสิ่งที่หน่วยเลือกตั้งควรมี เพื่อให้การเช็กประวัติหรือข้อมูลบุคคลเป็นไปอย่างถูกต้อง รวดเร็ว เรียบง่าย
มากไปกว่านั้น ยังมีปัญหาจากการจ่าหน้าซองผิดเขตหรือไม่มีระบุเขตที่หน้าซอง ที่อาจนำไปสู่บัตรเสียอย่างที่หลายคนเป็นกังวล นอกจากใช้วิธีเข้าคูหากาบัตรเลือกตั้งแล้ว เราจะนำระบบการลงคะแนนทางอิเล็กทรอนิกส์ 2 ประเภทมาใช้ ได้แก่
เครื่องเลือกตั้งแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่หน่วยเลือกตั้ง (E-voting) และการลงคะแนนทางไกลผ่านอินเทอร์เน็ต (I-voting) เพื่อเป็นอีกทางเลือกอำนวยความสะดวกให้ประชาชน อีกทั้งยังช่วยบริหารจัดการการเลือกตั้งให้มีประสิทธิภาพ ประหยัดทรัพยากร เกิดความโปร่งใส และสามารถตรวจสอบการทุจริตได้ทุกขั้นตอน ให้คุ้มค่างบประมาณกับการจัดส่งทีมให้ไปศึกษาดูงานระบบเลือกตั้งลักษณะนี้ที่ต่างประเทศ เช่น นอร์เวย์ สหรัฐอเมริกา เบลเยียม เยอรมนี หรือญี่ปุ่น
จัดพื้นที่เพิ่ม เพื่ออำนวยความสะดวกอย่างทั่วถึง
หลายหน่วยเลือกตั้งของประเทศไทย นอกจากบรรยากาศจะชวนให้ท้อแท้ในการเดินทางไปเลือกตั้งแล้ว สภาพอากาศที่ร้อนแตะ 40 องศาฯ รวมถึงพายุฤดูร้อนที่อาจเกิดขึ้น ก็ทำให้การมาใช้เวลาในหน่วยเลือกตั้งเป็นเรื่องยากลำบากสุดๆ บางคนเลือกมาตอนเย็นเพราะหลบแดด ก็อาจรีบร้อนและเสี่ยงมาไม่ทันเวลา
สถานที่เลือกตั้งจึงต้องเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกมากยิ่งขึ้น บางหน่วยมีร้านค้าของชาวบ้านมาตั้งแผงขายของอยู่บ้างแต่ก็ไม่เพียงพอ ดังนั้นในแต่ละหน่วยเราจะจัดให้มีร้านอาหารและเครื่องดื่ม รองรับจำนวนประชาชนที่จะเดินทางมายังหน่วยเลือกตั้งนั้นๆ ที่สำคัญจะจัดให้หน่วยเลือกตั้งมีพื้นที่ร่มหลบร้อนหลบฝนได้ เพื่อให้ผู้คนได้ใช้เวลาแลกเปลี่ยน นั่งพัก พูดคุย รอเวลาจับตาดูความโปร่งใสในการเลือกตั้งอย่างทันท่วงที
ประชาชนตรวจสอบความโปร่งใสได้แบบเรียลไทม์
เมื่อประชาชนหย่อนบัตรเลือกตั้งเรียบร้อยแล้ว หลังจากปิดหีบจะจัดให้มีไลฟ์สตรีมมิงและบันทึกกล้องวงจรปิดที่เปิดใช้งานตลอดเวลา เพื่อที่ประชาชนจะได้ตรวจสอบหีบเลือกตั้งผ่านแอปพลิเคชันและช่องทางอื่นๆ ที่กำหนด รวมถึงในหน่วยเลือกตั้งจะเปิดพื้นที่ให้สื่อมวลชนหรือผู้คนที่ต้องการเข้ามาเฝ้าจับตาการเลือกตั้งร่วมบันทึกภาพและร่วมนับคะแนนไปพร้อมกันได้ ในขณะเดียวกันก็แสดงผลการเลือกตั้งออนไลน์แบบเรียลไทม์ให้ทุกคนได้ติดตามด้วย
กรณีเมื่อมีข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้นจากการเลือกตั้ง ทางผู้มีส่วนรับผิดชอบจะออกแถลงการณ์อย่างจริงจัง ผ่านช่องทางสื่อหลักสำหรับการใช้ประชาสัมพันธ์การเลือกตั้ง และต้องนำมาปรับปรุงแก้ไขไม่ให้เกิดขึ้นอีก ประชาชนจะได้มั่นใจในทุกกระบวนการเลือกตั้ง ที่นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญของบ้านเมืองและชีวิตคนไทยทุกคน
Writer
อธิวัฒน์ อุต้น
Graphic Designer
