ขอโทษนะคะ ไม่ทราบว่าตอนนี้เรากำลังอยู่ใจกลางพระอาทิตย์หรือเปล่า ทำไมถึงได้ร้อนขนาดนี้! ทั้งๆ ที่เข้าหน้าฝนแล้ว ทำไม๊ ทำไม เหมือนยังติดแหง็กอยู่ในซัมเมอร์ แถมยังรู้สึกร้อนกว่าปีก่อนๆ เพราะแค่นั่งจุมปุ๊กอยู่เฉยๆ เหงื่อก็ไหลท่วมตัว!
ขอบอกว่าความรู้สึกร้อนจนปาดเหงื่อ คุณไม่ได้คิดไปเอง เพราะข้อมูลวิเคราะห์จากดาวเทียมพบว่า ตั้งแต่ปี 1980 จนถึงปัจจุบัน ชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์บางลง 400 เมตร และคาดว่าปี 2080 จะบางลงถึง 1.3 กิโลเมตรเลยทีเดียว
โดยรายงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Environmental Research Letters ระบุว่าสาเหตุมาจากก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มมากขึ้นในชั้นสตราโตสเฟียร์ ทำให้อากาศในระดับความสูงนี้เย็นกว่าเดิม และส่งผลให้อากาศร้อนในชั้นบรรยากาศโทรโพสเฟียร์ขยายตัว ซึ่งการลดลงของชั้นบรรยากาศจะทำให้อุณหภูมิโลกสูงขึ้น และอาจรบกวนสัญญาณของเทคโนโลยีการสื่อสารและโทรคมนาคม ถ้าหากมนุษย์ยังไม่ลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างจริงจัง!
‘ชั้นสตราโตสเฟียร์’ เชื่อมโยงกับอากาศร้อนยังไง
ย้อนความวิชาวิทยาศาสตร์กันสักหน่อย ชั้นบรรยากาศที่มนุษย์อาศัยอยู่เรียกว่า ‘โทรโพสเฟียร์ (Troposphere)’ มีมวลอากาศ 80% และมีความหนาประมาณ 10 – 15 กิโลเมตร ส่วนชั้นถัดมา คือ สตราโตสเฟียร์ (Stratosphere) มีความหนาประมาณ 38 กิโลเมตร เป็นชั้นที่มีแก๊สโอโซนไว้ดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลต (UV-B) ได้มากถึง 97 – 99% จากดวงอาทิตย์ ดังนั้น ถ้าความเข้มข้นโอโซนในชั้นนี้น้อยลง จะเกิด ‘หลุมโอโซน’ ทำให้ความร้อนกระทบมาที่โลกโดยตรงและทำให้อากาศในชั้นโทรโพสเฟียร์ร้อนขึ้น
อย่างที่เรารู้กันว่าการลดลงของโอโซน (Ozone Depletion) มีสาเหตุมาจากสารทำลายชั้นโอโซน (ODS : Ozone Depleting Substances) ที่มนุษย์สังเคราะห์ขึ้นมา โดยเฉพาะคลอโรฟลูออโรคาร์บอน (CFCs) หรือที่เรารู้จักในฐานะก๊าซเรือนกระจก ซึ่งจากการรวบรวมข้อมูล Ozone Layer โดย Hannah Ritchie และ Max Roser ระบุว่า ความเข้มข้นของโอโซนในชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์ในปี 1980 ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 203.00 DU และปี 2020 ค่าเฉลี่ยอยู่ที่ 102.60 DU โดยในรอบ 50 ปี ลดลง 49.46% ซึ่งการที่โอโซนลดลงเพียง 1% อาจทำให้เกิดมะเร็งผิวหนังได้ถึง 10,000 คนต่อปี
แต่! ตัวเลขความเข้มข้นโอโซนลดลงไม่ได้หมายความว่ามนุษย์จะไม่มีโอกาสแก้ตัว ถึงแม้การฟื้นตัวของโอโซนในชั้นบรรยากาศสตราโตสเฟียร์จะใช้ระยะเวลาอีกหลายทศวรรษ แต่ถ้ามนุษย์ลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกอย่างจริงจังจะทำให้โอโซนฟื้นตัวได้เร็วขึ้น อากาศร้อนจนตับแลบก็อาจเพลาๆ ลงบ้าง
Sources :
Environmental Protection Agency
European Environment Agency | https://bit.ly/3iFFFzW , https://bit.ly/3guD2yp
Ozone Layer
การพิทักษ์ชั้นโอโซนในบรรยากาศ
Writer
ตุลยา สวนสันต์
Photographer
