จะเป็นอย่างไรถ้ารัฐยอมเปลี่ยนพื้นที่ว่างเปล่าให้เป็นพื้นที่สาธารณะ เพื่อให้ประชาชนได้เข้ามาใช้ประโยชน์ได้?
Shenzhen Nanshan Sky Park คือสวนสาธารณะลอยฟ้าแห่งใหม่ในเขตหนานซาน เมืองเซินเจิ้น มณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน เป็นโครงการที่นำโครงสร้างพื้นฐานของรัฐที่มีอยู่แต่เดิมมาปรับปรุงใหม่ และใช้ประโยชน์จากภูมิทัศน์ของเมืองอย่างเต็มที่
โครงการนี้ออกแบบโดยบริษัทสถาปนิก Crossboundaries เป็นโปรเจกต์ที่เริ่มทำมาตั้งแต่ปี 2018 และเพิ่งเปิดให้ใช้งานในปี 2021 เป็นโครงการที่เปลี่ยนดาดฟ้าขนาดใหญ่ของอาคารโรงจอดและโรงซ่อมบำรุงรถไฟฟ้าของรัฐให้กลายเป็นพื้นที่สาธารณะ โดยออกแบบให้เป็นสวนสาธารณะลอยฟ้า มีความยาว 1.2 กม. และมีสิ่งอำนวยความสะดวกในการออกกำลังกายกลางแจ้งไว้บริการ เปิดให้ประชาชนเข้ามาออกกำลังกายหรือใช้เป็นพื้นที่พักผ่อนหย่อนใจได้ เพราะบนสวนลอยฟ้าแห่งนี้ถือเป็นจุดชมวิวที่สวยงามแห่งหนึ่งของเมืองเซินเจิ้น เห็นเส้นขอบฟ้าของเมืองเซินเจิ้นเป็นฉากหลัง และมองไปสุดปลายสะพานจะเห็นฮ่องกงอยู่ไม่ไกลนัก เพราะตั้งอยู่ใกล้กับสะพานเซินเจิ้น-ฮ่องกง
Hao Dong ผู้ร่วมก่อตั้ง Crossboundaries กล่าวว่า “ในประเทศจีนโครงสร้างพื้นฐานและพื้นที่ที่เกี่ยวข้องกับการคมนาคมมักจะเป็นของรัฐบาล และเป็นพื้นที่ที่ไม่ได้ถูกกำหนดให้ใช้งานเพื่อสาธารณประโยชน์เลย โดยเฉพาะหลังคาของอาคารแห่งนี้ที่มีศักยภาพมหาศาลในการเปลี่ยนเป็นสวนสาธารณะที่ให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์และเข้าถึงได้ในวงกว้างมากขึ้น ทำให้สภาพแวดล้อมของเมืองโดยรอบสวยงามมากยิ่งขึ้นอีกด้วย”
สวนลอยฟ้าแห่งนี้ออกแบบพื้นที่ให้เหมาะกับคน 3 กลุ่ม คือประชาชนทั่วไป โรงเรียนในละแวกใกล้เคียง และคนที่ชื่นชอบการเล่นกีฬา พื้นที่นี้จึงไม่ได้สร้างแค่สวนเปล่าๆ แล้วจบไป แต่เต็มไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกด้านกีฬา ตั้งแต่สนามบาสเกตบอล สนามฟุตบอลแบบ 5 คน ไปจนถึงสนามเทนนิสระดับมืออาชีพพร้อมที่นั่งสำหรับผู้ชม และเส้นทางวิ่งระยะทาง 1.2 กม.
สำหรับคนที่ไม่ชอบออกกำลังกายก็สามารถมาเดินเล่นชิลๆ รับลมชมวิวบนนี้ได้ เพราะมีทางเดินแยกกับทางวิ่งอย่างชัดเจน และเป็นทางไล่ระดับที่มีขั้นบันไดสูงขึ้นเรื่อยๆ เพื่อให้เห็นวิวอ่าวเซินเจิ้นและวิวเมืองที่สวยงามยิ่งขึ้น ทำให้คนที่ชอบเดินก็เดินได้เพลินๆ ส่วนคนที่ชอบวิ่งก็วิ่งได้ยาวๆ โดยไม่มีสะดุด
นอกจากนี้ยังมีทางเข้าทั้งหมด 6 จุดและเข้าได้จากทุกทิศทาง ทิศเหนือและทิศใต้เข้าได้จากชั้นล่าง ส่วนโรงเรียนใกล้เคียงกับอาคารจะมีทางเชื่อมพิเศษที่นักเรียนสามารถเดินตรงไปยังสวนได้เลย การเข้าจากชั้นล่างสามารถขึ้นได้ทั้งลิฟต์และบันได เพื่อเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงของคนทุกกลุ่ม
Binke Lenhardt ผู้ร่วมก่อตั้ง Crossboundaries กล่าวว่า “สวนแห่งนี้เป็นเหมือนชิ้นส่วนที่ขาดหายไป และมาเพื่อเชื่อมต่อชุมชนได้อย่างลงล็อกพอดี เพราะเป็นสเปซที่เชื่อมโยงทางกายภาพระหว่างโครงข่ายเมือง (Urban Tissue) และพื้นที่ชายทะเล นอกจากนี้สวนลอยฟ้าแห่งนี้ยังมีไว้เพื่อตอบสนองกับความต้องการพื้นที่สาธารณะของโรงเรียนและคนในชุมชนละแวกใกล้เคียง เนื่องจากสภาพแวดล้อมของเมืองที่หนาแน่นขึ้นทุกวันทำให้พื้นที่พักผ่อนของประชาชนในเมืองใหญ่หดเล็กลงเรื่อยๆ”
Sources :
Designboom | t.ly/os1G
e-architect | t.ly/j0uvX