หอสมุดแห่งชาติ ชวนย้อนประวัติศาสตร์ ผ่านนิทรรศการ ‘หนังสือการ์ตูนไทยไฉไลกว่าที่คิด’

รู้หรือไม่ หนังสือการ์ตูนเล่มแรกของไทยมีมาตั้งแต่ พ.ศ. 2387 หรือเมื่อ 177 ปีที่แล้ว! เริ่มตั้งแต่ลายเส้นอิทธิพลตะวันตกของ ‘ขรัวอินโข่ง’ จิตรกรชื่อดังยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น สู่การ์ตูนสะท้อนสังคมและการเมืองเมื่อประเทศเข้าสู่ประชาธิปไตย จนครองใจคนทุกเพศทุกวัยได้อย่างในปัจจุบัน กรมศิลปากร โดยสำนักหอสมุดแห่งชาติ จึงอยากเชิญชวนคนรักการ์ตูนมาร่วมย้อนประวัติศาสตร์วิวัฒนาการแต่ละยุคของการ์ตูนไทย ผ่านนิทรรศการ ‘หนังสือการ์ตูนไทยไฉไลกว่าที่คิด’ ที่จัดขึ้นเพื่อจัดแสดงประวัติความเป็นมาของหนังสือการ์ตูนไทยรวมถึงหนังสือการ์ตูนหาชมยาก ตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นมาจนถึงยุคการ์ตูนดิจิทัลในปัจจุบัน  ผู้ที่สนใจเข้าชมนิทรรศการได้ตั้งแต่วันนี้ถึงวันที่ 11 เมษายน 2564 ที่ห้องวชิรญาณ 2 และ 3 อาคาร 2 ชั้น 1 สำนักหอสมุดแห่งชาติ ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 9.00 – 16.30 น. และวันเสาร์-อาทิตย์ เวลา 9.00 – 17.00 น. (หยุดวันนักขัตฤกษ์) Source : SARAKADEE LITE | https://bit.ly/3txsTpg

สำรวจร่างกายผ่านศิลปะที่เกิดจากการเฝ้ามองรอยเย็บแผลของ Visual Artist ‘อลิสา ฉุนเชื้อ’

เคยสังเกตไหม ว่าดวงตาของเราสีอะไรเคยสังเกตไหม ว่าไฝบนตัวเรามีตรงไหนบ้างเคยสังเกตไหม ว่าความเครียดทำให้หน้าตาไม่สดใสหรือเปล่าเคยสังเกตไหม ว่าเรากัดเล็บทุกครั้งเวลาเจอภาวะกดดัน จะมีสักกี่ครั้งในชีวิตของเรา ที่หันมาสังเกตร่างกายตัวเองอย่างจริงจัง รอยแผลเป็น สภาพจิตใจ หรือบริบทรอบกายเป็นอย่างไรบ้าง ซึ่ง ‘นุ้ย-อลิสา ฉุนเชื้อ’ Visual Artist ผู้สำรวจร่างกายและเบื้องลึกจิตใจของตัวเอง นำมาตีความใหม่ แล้วบอกเล่าผ่านศิลปะ โดยที่เราไม่ต้องอยู่ในเหตุการณ์ชีวิตของเธอก็เข้าใจได้ ฉันยืนมองโปรเจกต์ The Resonance ผลงานชิ้นล่าสุดของอลิสา ปรากฏลายเส้นที่วาดซ้ำกันไปมาอย่างเป็นระบบระเบียบบนกระดาษขนาด A3 ซึ่งถูกแขวนบนฝาผนังของแกลเลอรี SAC Gallery อ่านคำโปรยทำให้รู้ว่า งานชุดนี้ล้วนได้แรงบันดาลใจมาจาก ‘รอยเย็บแผล’ บนร่างกายของผู้ป่วยใกล้ตัว ซึ่งปลุกความสนใจของฉันต่อศิลปินอยู่ไม่น้อย จึงไม่รีรอที่จะต่อสายตรงถึงอลิสาเพื่อทำความรู้จักมุมมองของศิลปินให้ลึกซึ้งกว่าก่อน อลิสา คือศิลปินที่สมุดสเก็ตช์เต็มไปด้วย Mind Mapping วินาทีที่ฉันดูสมุดสเก็ตช์ของอลิสากลับต้องแปลกใจ เพราะสมุดของเธอเต็มไปด้วยร่องรอยขีดเขียน Mind Mapping ประโยค และคีย์เวิร์ดสั้นๆ ทั่วหน้ากระดาษ หลังจากอลิสาเปิดสมุดของเธอให้ฉันดู เธอก็หลุดขำถึงความย้อนแย้งในอาชีพศิลปินของตัวเอง “เราทำ Mind Mapping เพื่อขุดเบื้องลึกจิตใจของตัวเองออกมา มันเริ่มจากตอนทำธีสิส อาจารย์ที่ปรึกษาเขาให้เขียนสิ่งที่อยู่ในหัว เพราะการเขียนคือการเรียบเรียงความคิด ไม่จำเป็นต้องเป็นคำ […]

ตึกแถว ศิลปะชิ้นเอกของคนอยู่

ทุกครั้งที่เดินเที่ยวย่านเมืองเก่า จะเห็น ‘ตึกแถว’ เรียงตัวยาวต่อไปกันจนสุดหัวมุมถนนทั้งสองฝั่ง หากมองเจาะลึกลงไปยังโครงสร้างหน้าตาของตึกแถว มักมีความตายตัว เรียบง่าย และเน้นประโยชน์การใช้สอยของผู้อยู่อาศัยเป็นหลัก  แต่หากมองลึกลงไปให้มากกว่านั้น จะเห็นเสน่ห์ของวิถีชีวิตผู้คนที่อาศัยอยู่ในตึกคูหา ผ่านทุกการจัดวางสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ที่หันออกมาทางหน้าบ้าน เปรียบได้กับ ‘ผ้าใบผืนใหญ่’ ที่วาดลวดลายโดยจิตรกรเอกอย่าง ‘ผู้อยู่อาศัย’ “เฟื่องฟ้า” “ดาวเรือง” “ปั๊มทองเคยันเสา” “ซ่าทั้งโค้ก ทั้งเฮีย ลองเลย” “กุมารเรนเจอร์ในตึกเรนโบว์” “ว่าง ที่ไม่มีที่ว่าง” “ห้ามหยุด ทำไมถึงหยุด” “ขาคู่” “คนละครึ่ง คนละบาน”

ภาพนู้ด ให้ร่างเปลือยเปล่งเสียงที่อยากสะท้อน : แมท โศภิรัตน์

เธอคือ ราวสองหรือไม่ก็สามปีก่อน ขณะเลื่อนฟีดเฟซบุ๊ก ซึ่งพลันสะดุดหยุดตรงภาพถ่ายนู้ดที่ใครสักคนแชร์ไว้ ผมไม่รีรอที่จะคลิกเข้าไปยังต้นทาง ภาพถ่ายแปลกตาปรากฏอยู่บนไทม์ไลน์ ความแปลกตาน่าสนใจที่ว่านี่มิได้เป็นเพราะบุคคลในภาพเปลือยเปล่าเพียงอย่างเดียว หากยังรวมถึงท่าทีเชิงสัญลักษณ์ชวนนิ่งนึก แฟนเพจนั้นชื่อ ผู้หญิง ถือกล้อง ชื่อเรียบง่าย ตรงไปตรงมา แต่เมื่ออ่านย้ำกลับรู้สึกถึงนัยของคำประกาศที่แสดงตนท้าทายมาตรฐานความคิดความเชื่อเก่าอยู่ในที ใช่-เธอคือผู้หญิง ใช่-เธอถือกล้อง และก็ใช่อีก-เธอถ่ายภาพนู้ด แมท-โศภิรัตน์ ม่วงคำ หรือที่หลายคนรู้จักในชื่อ ‘ผู้หญิง ถือกล้อง’ คือศิลปินถ่ายภาพนู้ดที่กำลังถูกพูดถึงและน่าจับตามองมากที่สุดคนหนึ่งของยุคสมัย ไม่ว่าจะเป็นแง่มุมทางศิลปะ หรือแง่มุมทางขนบธรรมเนียมแบบอนุรักษนิยม อีกทั้งข้อครหาแคลงใจจากผู้ฝักใฝ่ศีลธรรมดั้งเดิม จึงปฏิเสธไม่ได้ว่าเมื่อแรกเริ่มนำผลงานออกแสดง สิ่งเหล่านี้คือหนึ่งในแรงปะทะที่เธอต้องรับมือ  หากก็เหมือนผู้มาก่อนกาล เหมือนพืชผลที่รอการเก็บเกี่ยว ในช่วงขวบปีหลังที่เรื่องความหลากหลายและความเท่าเทียมกลายเป็นกระแสหลักของสังคม ซึ่งช่วยขับเน้นวาววับที่มีอยู่ก่อนแล้วในผลงานให้ยิ่งเปล่งประกาย คำถามทั้งหลายที่เคยโถมถาถึงเธอจึงถูกผลงานของเธอโยนกลับไปตั้งคำถามกับผู้เคลือบแคลงสงสัย อาจแตกต่างกันตรงที่คำถามที่เกิดจากผลงานของเธอไม่ได้มีความมาดมั่นที่จะต้องได้รับคำตอบสุดท้าย หากกลับมุ่งหวังถึงการชักชวนให้ครวญคิด เป็นเสียงสะท้อน เป็นการทำความเข้าใจ และเป็นการต่อยอดสู่คำถามอื่น ศิลปินพำนัก หลังจากติดตามผลงานของพี่แมท ทั้งทางออนไลน์ ทั้งออกไปชมนิทรรศการในกรุงเทพฯ แต่ผมก็ยังไม่เคยพบเธอเลยสักครั้ง แถมนิทรรศการที่ไปชมล้วนเป็นการแสดงผลงานร่วมของศิลปินภาพถ่ายหลายท่าน จนกระทั่งเมื่อช่วงสิ้นปีที่ผ่านมา ผมได้ทราบว่าพี่แมทกำลังมีนิทรรศการภาพถ่ายเดี่ยวที่จังหวัดขอนแก่น และทุกสิ่งก็พลันรวดเร็วราวกับสปีดชัตเตอร์ที่จับการโบยบินของนกให้นิ่งค้างบนภาพถ่าย ผมตัดสินใจทันที จับจองที่นั่งบนรถไฟด่วนพิเศษ ผ่านวันปีใหม่มาเพียงสัปดาห์เดียว ผมก็ยืนอยู่เบื้องหน้าภาพถ่ายของเธอ วันนั้นตัวเมืองขอนแก่นอากาศหนาว ผมออกจากที่พักก่อนเวลา เต็มใจเดินตากแดดให้ร่างกายอบอุ่น จนถึงเดอะวอลล์ […]

รอเช็กอิน! ศิลปะฝาท่อแบบไทย งานอาร์ตในเยาวราช-เจริญกรุง ที่ชวนให้ทุกคนมาปลุกประวัติศาสตร์ย่านเก่าให้มีชีวิตอีกครั้ง

เคยเห็นแต่ฝาท่อประเทศญี่ปุ่นที่มีลวดลายน่ารักจนต้องคว้ากล้องมาถ่ายรูป แถมยังต้องรีบไปเก็บลายอื่นๆ ในแต่ละย่านให้ครบคอลเลกชัน รู้ตัวอีกทีเราก็ได้ท่องเที่ยวในย่านต่างๆ และซึมซับวัฒนธรรมของแต่ละที่ไปอย่างแนบเนียน และสิ่งเหล่านี้กำลังจะเกิดขึ้นในบ้านเราที่เยาวราช-เจริญกรุง เขตพระนคร

ศิลปะ วิทยาศาสตร์ นิทานอีสป เส้นบรรจบ ‘ภาพวาดชีววิทยาสะท้อนสังคม’ ของ ลลินธร เพ็ญเจริญ

กาลครั้งหนึ่งในบ้านหลังอบอุ่น มือคู่เล็กของ ลลินธร เปิดสารานุกรม สายตาจดจ้องแผ่นกระดาษที่มีโครงสร้างดอกไม้ตั้งแต่ชั้นนอกสุดอย่างกลีบเลี้ยง ไปจนถึงชั้นเกสร ก่อนพลิกสู่หน้าถัดไปแล้วเจอโครงสร้างสัตว์ที่เห็นเนื้อหนัง โครงกระดูก และอวัยวะภายใน เธอไม่รู้ว่าสิ่งที่เห็นคืออะไร รู้เพียงแค่สวย และเหมือนจริงจนไม่อาจละสายตา กาลครั้งนี้เธอเติบโต ได้รู้แล้วว่าสิ่งที่เห็นในสารานุกรมตอนเล็กเรียกว่า ภาพวาดทางวิทยาศาสตร์ จึงหยิบมาผสมผสานกับศาสตร์ศิลปะที่หลงใหล ซึ่งมีจุดเชื่อมเป็นนิทานอีสปให้ข้อเตือนใจ กลายเป็น ภาพวาดเชิงชีววิทยา ผ่านจินตนาการของ ลลินธร เพ็ญเจริญ ศิลปินที่อยากบอกให้ใครต่อใครรู้ว่า ศิลปะกับวิทยาศาสตร์สามารถบรรจบกันได้อย่างงดงาม สองเส้นที่ขนานกันในสมอง ฉันนั่งตรงข้ามกับลลินธร แล้วมองภาพจิ้งหรีดกับลาที่เห็นไปยันโครงกระดูกข้างในซึ่งจัดแสดงท่ามกลางแสงไฟส้มนวลที่ SAC Gallery ละแวกพร้อมพงษ์ ก่อนเอ่ยถามถึงเบื้องหลังความคิดที่หยิบศาสตร์แห่งศิลป์และวิทย์มาหลอมรวมกัน “รู้ไหมศิลปะกับวิทยาศาสตร์ไม่เคยแยกออกจากกันเลย” คือประโยคที่เธอพูดหลังจากเอนหลังพิงพนักเก้าอี้ ก่อนเล่าต่อว่าในยุคกรีกโรมัน สองศาสตร์นี้เคยเกื้อหนุนกันเพื่ออธิบายและทำความเข้าใจสิ่งที่เป็นไปในจักรวาล กระทั่งวันหนึ่งศิลปะกับวิทย์ต้องแยกจาก เพราะการแบ่งองค์ความรู้เฉพาะด้านให้ชัดเจน แต่ก็แอบเป็นแรงบันดาลใจการทำงานให้กันอยู่เงียบๆ จนพอเข้ายุคหลังสมัยใหม่ ปลายทางที่แยกออกก็กลับมาบรรจบอีกครั้ง เพราะเรียนรู้แล้วว่าบางครั้งความรู้ศาสตร์เดียวไม่สามารถแก้ไขปัญหาหรือทำความเข้าใจสิ่งที่เกิดได้ทั้งหมด ส่งผลมาถึงปัจจุบันที่มีแนวทางลูกผสมอย่าง Art & Science  ฉันฟังแล้วร้องว้าวออกมาจนเธออมยิ้ม แล้วต่อบทสนทนาให้แคบลงสู่เรื่องของลลินธร ว่าทำไมถึงสนใจสองศาสตร์วิชาที่ชอบถูกนิยามว่า ศิลปะคือเรื่องความรู้สึก แต่วิทยาศาสตร์นั้นว่ากันด้วยเหตุผล เธอเล่าถึงเส้นขนานแรกอย่าง ศิลปะ ที่สมัยมัธยมต้น เวลาว่างขณะเรียนชอบหยิบวงเวียน ไม้บรรทัดสี่เหลี่ยม […]

ปะติดปะต่อแนวคิด กราฟิกดีไซเนอร์ Pariwat Studio

องค์ประกอบยิบย่อยในเมืองที่ปะติปะต่อกันเป็นงานดิจิทัลคอลลาจ ดึงดูดให้ฉันหยุดพิจารณาและไล่สายตาดูตึกรามบ้านช่อง ป้ายร้านรวง รถราบนท้องถนน และรถเข็นขายผลไม้ ภาพแทนของกรุงเทพฯ เมืองที่เปรียบเป็นงานศิลปะคอลลาจในตัวเอง

‘ประชาธิปไทป์’ ฟอนต์สะท้อนการเมืองไทย

ในวันที่ตัวอักษรกำลังช่วยกู่ร้องเพื่อ #ประชาธิปไตย ชวนลงลึกเรื่อง ‘ตัวอักษรสะท้อนการเมือง’ อย่างถึงแก่นกับ ประชาธิปไทป์ (Prachathipatype) เพจของนักออกแบบฟอนต์ผู้เชี่ยวชาญด้านตัวอักษร และกราฟิตี้มือฉมังเทคนิคลายฉลุ Headache Stencil ซึ่งร่วมมือกันทำงานเพื่อสร้าง ‘เซ็ทตัวอักษร’ ให้เป็นชุดเครื่องมือศิลปะแห่งประชาธิปไตยที่ประชาชนทุกคนเป็นเจ้าของได้

‘ที่ใส่กระดาษชำระ’ กลายเป็นศิลปะในห้องน้ำ

อะไรเอ่ยนั่งบนชักโครกแล้วสาวได้สาวเอา เฉลย… กระดาษทิชชูไงจ๊ะ ! เข้าห้องน้ำสาธารณะทีไรพอเสร็จธุระปุ๊บก็มักจะลากทิชชูออกมายาวเป็นเมตร เพราะกังวลแต่ว่าน้องจะสะอาดก่อนออกจากห้องน้ำหรือเปล่า แต่ๆๆ ขณะที่เอาทิชชู่พันมือเราไม่รู้ตัวหรอกว่าได้ตัดต้นไม้ไปกี่ต้นแล้ว ?

‘เดินหลงในดงดอก’ เจอคน เจอดอก และชีวิตปากคลองตลาด

เดินหลงในปากคลองตลาด เพื่อสัมผัสวิถีชีวิต ดอมดมกลิ่นดอกไม้ ตามหารูปถ่ายมนุษย์ปากคลอง และล่า AR ดอกไม้ฟูฟ่องตามจุดต่างๆ ที่กระจายทั่วตลาด แน่นอนว่าเราไม่พลาดไปเดินหลงมาแล้ว (หลงจริงนะไม่ได้พูดเล่น) แล้วมาดูกันสิว่า ทุกคนจะหลงทาง และหลงรักปากคลองตลาดเหมือนที่เราไปมาหรือเปล่า

“ศิลปะไทยมีการเมือง ชนชั้น การคุกคามซ่อนอยู่” ‘เอมรินทร์’ คนเบื้องหลัง Unmuted Project

เงี่ยหูฟังเสียงของ ‘เอม-เอมรินทร์’ คนเบื้องหลัง ‘Unmuted Project’ นิทรรศการศิลปะที่ยืนยันว่า ทุกความคิด และทุกความจริงที่แสดงออกผ่านงานศิลป์ต้องมีสิทธิและเสรีภาพอย่างแท้จริง ซึ่งบทสนทนาครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางงานศิลปะกว่า 300 ชิ้น พร้อมสายตาแน่วแน่ และนำ้เสียงที่มั่นคงของเอม หนึ่งในศิลปินที่อยากให้ การคุกคาม ชนชั้น และอำนาจเชิงการเมืองหมดไปจากงานศิลปะ

‘Nuaynard’ แบรนด์เครื่องหอมแดนอีสานที่หยิบ ‘หินทราย’ ของดีจากโคราชให้ดังไกลถึงต่างประเทศ

แบรนด์สกินเเคร์และเครื่องหอมแดนอีสาน ที่หยิบของท้องถิ่นจากโคราช ผ่านการช่วยกันคิด ช่วยกันทำโดยช่างฝีมือในชุมชนเเละเจ้าของแบรนด์นวยนาด ‘คุณปุ้ม นันท์พัทธ์ พูลสัสดิ์’ กับ ‘คุณว่าน ปกาสิต เนตรนคร’ รังสรรค์ออกมาเป็นโปรดักต์ที่สร้างมูลค่าและมีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร แถมยังได้รับรางวัลการดีไซน์ DEmark และดังไกลไปถึงต่างประเทศ ซึ่งวันนี้เราจะมาทำความรู้จักแบรนด์ Nuaynard ถึงเบื้องหลังและเรื่องราวระหว่างทางที่ทำให้ทั้งคู่เติบโตไปพร้อมกับแบรนด์ที่เขารัก

1 3 4 5 6 7 8

SEND YOUR STORY

REQUEST INTERVIEW

ติดตามอ่าน “Urban Creature”
นิตยสารออนไลน์ที่จะทำให้คุณรักเมืองที่คุณอยู่ รักตัวเองมากขึ้นด้วยการเปิดมุมมองและนำเสนอแนวทางการใช้ชีวิตอย่างสร้างสรรค์ และสร้างแรงบันดาลใจใหม่ๆ ในการใช้ชีวิต
Better Life. Better Living.

Max. file size: 256 MB.