แค่เปิดประตูบ้านก็เจอพื้นที่สีเขียวรอให้ออกไปพักผ่อนหย่อนใจ เด็กๆ เดินออกไปไม่กี่ร้อยเมตรก็ถึงโรงเรียน หรือเหล่าผู้ใหญ่ใช้เวลาไม่กี่นาทีก็ถึงที่ทำงานแล้ว ประโยคเหล่านี้ดูเหมือนจะเป็นเพียงคำบอกเล่าของผู้คนที่อาศัยอยู่ในโลกยูโทเปีย แต่สิ่งนี้เกิดขึ้นจริงกับผู้อาศัยอยู่ที่ ‘Nordhavn’ เขตหนึ่งในเมืองโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมาร์ก ที่สามารถเข้าถึงบริการที่จำเป็นในชีวิตประจำวันในเวลาเพียง 5 นาทีเท่านั้น
ในอดีต Nordhavn เคยเป็นท่าเรืออุตสาหกรรมที่ได้รับการพัฒนาให้กลายเป็นเขตเมืองที่ยั่งยืน ไม่ว่าจะเป็นความยั่งยืนทางสังคม เศรษฐกิจ รวมถึงสิ่งแวดล้อมด้วย แม้ว่า ณ ตอนนี้การพัฒนาเมืองยังไม่เสร็จสมบูรณ์ทั้งหมด แต่ Nordhavn ก็ทำให้เห็นถึงความเป็นเมืองแบบใหม่ที่แทบจะเป็นเมืองในฝัน จนได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในโครงการพัฒนาเมืองที่ใหญ่ที่สุดและทะเยอทะยานที่สุดในแถบสแกนดิเนเวียเลยทีเดียว
เข้าถึงความสะดวกในเวลาเพียง 5 นาที
เราอาจจะคุ้นชินกับโมเดลเมือง 15 นาทีในหลายๆ ประเทศที่ต้องการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้อยู่อาศัยให้สะดวกสบายขึ้น ซึ่งระยะ 15 นาทีนั้นใครเห็นก็คิดว่าเป็นเวลาที่รวดเร็วแล้ว แต่ที่ Nordhavn ขอทะเยอทะยานกว่า รวดเร็วกว่า ด้วยการทำตัวเองให้เป็นเมืองที่เดินเท้าถึงทุกที่ในเวลาแค่ 5 นาที
ฟังดูเป็นเรื่องยากใช่ไหม แต่การออกแบบเมือง Nordhavn นั้นสนับสนุนการใช้ชีวิตอย่างสะดวกสบายของคนในเมืองมากกว่าที่เราคิด นอกจากไม่ต้องพึ่งพาการใช้รถยนต์เป็นหลักแล้ว เมืองยังเน้นการออกแบบสภาพแวดล้อมที่จำเป็นต่อการใช้ชีวิตประจำวัน
ไม่ว่าจะเป็นบริการพื้นฐานอย่างโรงเรียน โรงพยาบาล สำนักงาน ขนส่งสาธารณะ สวนสาธารณะ หรือร้านค้า ธุรกิจท้องถิ่นต่างๆ ล้วนอยู่ในระยะที่เดินถึงกันทั้งหมด เพื่อแก้ปัญหาการเดินทางไกล ลดการสร้างมลพิษ แถมยังเป็นการส่งเสริมสุขภาพที่ดีให้กับคนเมือง เพราะทุกคนจะได้ทั้งเดินและขี่จักรยาน ซึ่งเป็นการออกกำลังกายง่ายๆ ที่ไม่ว่าใครก็ทำได้ทุกที่ในเขตเมืองแห่งนี้
วิธีการกำหนดระยะการเดินทางที่ว่าคือ การที่นักออกแบบวาดวงกลมรัศมี 400 เมตร สำหรับระยะทางที่ผู้อยู่อาศัยสามารถเดินถึงได้ โดยภายในวงกลมนั้นจะมีบริการพื้นฐานที่ต้องการในชีวิตประจำวัน ทำให้การเดินออกจากบ้านเพียง 5 นาทีแล้วถึงร้านค้าไม่ใช่เรื่องที่น่าทึ่งอีกต่อไป
สร้างความสัมพันธ์ให้ชุมชนมีชีวิตชีวา
ความสะดวกสบายภายในเมืองนั้นนำมาซึ่งความมีชีวิตชีวาของเมือง เพราะ Nordhavn มีการพัฒนาเมืองแบบผสมผสานด้วยโครงการมิกซ์ยูส ที่รวมเอาพื้นที่อยู่อาศัย ธุรกิจหรือบริการในท้องถิ่น และกิจกรรมความบันเทิงต่างๆ ให้อยู่ด้วยกันหรือใกล้กันมากที่สุด เอื้อให้หลายๆ คนได้ออกมาใช้ชีวิตนอกบ้านและทำกิจกรรมร่วมกัน
บางคนอาจพบปะเพื่อนใหม่จากการไปสนุกในสโมสรกีฬาท้องถิ่น หรือบางคนอาจได้ทำกิจกรรมใหม่ๆ กับคนในชุมชน ไม่ว่าจะเป็นชมรมหนังสือ ชมรมถักไหมพรม หรือแม้แต่ชมรมเครื่องดื่มวันศุกร์ ที่มักมีการนัดพบปะกันอยู่เสมอ
โครงสร้างและนโยบายภายในเมืองไม่ได้แค่ชักชวนให้ผู้คนออกมาใช้ชีวิตนอกบ้านเท่านั้น แต่ยังเชิญชวนให้ผู้คนที่ย้ายออกไปได้กลับมาหรือผู้ที่อาศัยอยู่นอก Nordhavn เข้ามาท่องเที่ยว สัมผัสความสะดวกสบายในทุกย่างก้าว รวมไปถึงสนับสนุนธุรกิจท้องถิ่นในพื้นที่แห่งนี้ เพียงแค่ใช้เวลานั่งรถไฟใต้ดินจากสถานีใจกลางโคเปนเฮเกน 15 นาทีเท่านั้น หรือหากใครติดใจการใช้ชีวิตที่สะดวกสบาย มีกิจกรรมให้ออกไปสนุกทุกสัปดาห์ Nordhavn ก็ยินดีต้อนรับผู้อาศัยใหม่ๆ ด้วยเหมือนกัน
เมื่อทุกอย่างใกล้ การใช้พลังงานก็ลดลง
เนื่องจากการออกแบบเมืองนี้ไม่เน้นการใช้งานรถยนต์ แต่จะทำให้ผู้อยู่อาศัยเข้าถึงบริการได้อย่างง่ายดายด้วยวิธีการเดิน ปั่นจักรยาน หรือใช้เวลาเพียงสั้นๆ ก็เข้าถึงขนส่งสาธารณะได้ ซึ่งการออกแบบเมืองในลักษณะนี้ไม่ใช่แค่เพื่อความสะดวกสบายของผู้คนเท่านั้น แต่ยังเป็นการวางแผนเปลี่ยนให้เมืองเป็นกลางทางคาร์บอนอีกด้วย
เพราะการลดใช้พลังงานเป็นส่วนหนึ่งที่จะช่วยลดคาร์บอนฟุตพรินต์ของเมือง และทำให้อากาศสะอาดขึ้นด้วยเหมือนกัน ถึงแม้ว่าจะไม่ได้งดใช้รถยนต์ทั้งหมดก็ตาม แต่ทางเลือกของการเดินทางที่มีให้นั้นก็ช่วยลดการใช้พลังงานไปได้มากเลยทีเดียว
จากความพยายามทั้งหมดนี้ ส่งผลให้ Nordhavn เป็นเขตเมืองใหม่เพียงแห่งเดียวในโลกที่ได้รับการรับรองระดับทองคำในด้านความยั่งยืนจาก DGNB หรือหน่วยงานสภาอาคารยั่งยืนของเยอรมัน (German Sustainable Building Council) ในด้านการลดใช้พลังงาน ซึ่งไม่ใช่แค่ในแง่ของการเดินทางอย่างเดียว แต่การก่อสร้างอาคารก็ต้องคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมด้วยเหมือนกัน
ยกตัวอย่าง BIG BIO Cinema โรงภาพยนตร์แห่งใหม่ของเมืองที่สร้างขึ้นจากวัสดุรีไซเคิล ดังนั้นมั่นใจได้เลยว่าสิ่งปลูกสร้างใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นในเมือง 5 นาทีแห่งนี้ ย่อมก่อร่างสร้างขึ้นจากรากฐานความใส่ใจต่อระบบโดยรวมทั้งสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมอย่างแน่นอน
การพัฒนา Nordhavn คาดว่าจะเสร็จสมบูรณ์ในปี 2060 ระหว่างทางเราคงจะได้เห็นอะไรใหม่ๆ ที่ชวนให้เซอร์ไพรส์กับการพัฒนาเมืองแห่งนี้อีก หรือไม่แน่ว่าเราอาจจะได้เห็นเมืองอื่นๆ หยิบเอาแนวคิดการวางแผนหรือออกแบบของเมืองนี้ไปเป็นโมเดลในการพัฒนาความสะดวกสบายให้กับผู้อยู่อาศัยและสร้างความยั่งยืนให้กับสิ่งแวดล้อมก็เป็นได้
Sources :
All Things Nordic | tinyurl.com/3nu7e53e
BBC | tinyurl.com/55mjm9w8
Creative Denmark | tinyurl.com/4md6sdaa
Daily Scandinavian | tinyurl.com/n96kw63r
Medium | tinyurl.com/v67ja37k
Pragmatika | tinyurl.com/ymudt898
Ramboll | tinyurl.com/4dj8tdzj
The Guardian | tinyurl.com/2a4rr89a
Visit Copenhagen | tinyurl.com/mw63kemf
Walaw | tinyurl.com/cvpryrzy
Writer
ณิชกมล บุญประเสริฐ
Graphic Designer
