เวลาเครียดๆ ทุกคนทำอะไรกัน เล่นเกม? ฟังเพลง? หรือจะลองออกจากห้องไปหยุดยืนมองผืนฟ้ายามค่ำคืนบ้างดี
เรารู้กันอยู่แล้วว่า พื้นที่สีเขียว พื้นที่โล่งกว้าง หรือแม้แต่ท้องฟ้าแจ่มใสนั้นช่วยให้สภาพจิตใจของเราดีขึ้น แต่ไม่ใช่แค่ท้องฟ้าสดใสในช่วงกลางวันเท่านั้นที่ส่งผลดีต่อจิตใจของเรา เพราะที่จริงแล้วท้องฟ้าในช่วงกลางคืนเองก็มีส่วนช่วยฟื้นฟูให้สภาพจิตใจดีขึ้นได้ด้วยเช่นกัน
โฟกัสที่ดวงดาวแทนความเครียดที่มี
มีการศึกษาหนึ่งในปี 2564 ที่เผยแพร่ใน Journal of Destination Marketing & Management พบว่า การดูดาวเป็นกิจกรรมที่ช่วยบรรเทาความเครียดได้ แถมยังมีส่วนช่วยฝึกสมาธิ อีกทั้งยังเป็นวิธีที่ดีต่อสุขภาพจิตในการจดจ่อกับช่วงเวลาปัจจุบัน เพราะความคิดและความสนใจในเวลานั้นจะมุ่งไปยังดวงดาว ทำให้เราดื่มด่ำกับภาพตรงหน้าอย่างเต็มที่ สนใจความสวยงามและความกว้างใหญ่ไพศาลของท้องฟ้า มากกว่าใช้เวลาไปกับการวิตกกังวลหรือสนใจกับสิ่งที่คิดวนเวียนอยู่ในจิตใจ
ไม่ใช่แค่เพิ่มความสงบทางจิตใจเท่านั้น แต่การดูดาวยังเป็นวิธีการที่ช่วยให้ออกห่างแสงจากจอ และไปสัมผัสกับแสงจากธรรมชาติแทน ช่วยให้ร่างกายผลิตเมลาโทนินเพิ่มขึ้น ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยส่งเสริมการนอนหลับที่ดีด้วย
ท้องฟ้าไม่มีดาวก็ใช้วิธี Skychology แทน
จะให้ไปมองดวงดาว แต่ปัญหาใหญ่ของคนเมืองนอกเหนือจากการไม่มีเวลามองฟ้าแล้ว พอเข้าสู่ช่วงกลางคืน มลภาวะทางแสงในเมืองยังรบกวนจนทำให้การดูดาวกลายเป็นเรื่องยาก ถึงอย่างนั้น การจะลดความเครียดไม่จำเป็นต้องดูดาวอย่างเดียวเท่านั้น เพราะยังมีแนวคิด Skychology ที่จะช่วยให้จิตใจสงบได้เหมือนกัน
Skychology เป็นแนวคิดและสาขาวิชาที่สร้างขึ้นโดย Paul Conway นักจิตวิทยาที่ทำการศึกษาว่า การมองขึ้นไปบนท้องฟ้าสามารถเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพจิตของเรา และยังเป็นการทำสมาธิในทางหนึ่ง เพราะช่วยให้เกิดความรู้สึกสงบ ลดความเครียดและความวิตกกังวลได้
เช่นเดียวกับที่ Dr.Elisabeth Philipps นักประสาทวิทยาผู้สนับสนุนแนวคิดนี้ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับการมองท้องฟ้าว่า ท้องฟ้าสีครามจะให้ความรู้สึกถึงความเงียบสงบ ช่วยลดความวิตกกังวล ความก้าวร้าว ไปจนถึงลดความดันโลหิตและอัตราการเต้นของหัวใจที่ไม่ปกติจากภาวะเครียด ซึ่งท้องฟ้าสีครามยามค่ำคืนก็ให้ผลลัพธ์แบบนี้ไม่ต่างกัน
ปล่อยให้ความเครียดลอยไปกับท้องฟ้า
แม้ว่าเราจะใช้ท้องฟ้าช่วยลดปัญหาที่มีอยู่ให้ดูเล็กลง แต่วิธีการนี้จะแตกต่างจากการดูดาวตรงการโฟกัสที่ตัวเองเป็นหลัก สังเกตอารมณ์ของตัวเอง และปล่อยให้ความเครียดลอยไปบนท้องฟ้าอันกว้างใหญ่แทน เพราะถึงจะมองเห็นดาวไม่ชัด แต่อย่างน้อยก็ได้ปล่อยให้ความคิดที่ยุ่งเหยิงลอยไปพร้อมกับกลุ่มเมฆที่เคลื่อนที่ไปเรื่อยๆ
ส่วนการดูดาวนั้นจะใช้สมาธิไปกับการดื่มด่ำดวงดาวที่ทอประกายระยิบระยับบนท้องฟ้า จดจ่อกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้า ปล่อยสิ่งที่เป็นกังวลทิ้งไป ซึ่งจะช่วยลดอาการของความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าได้ดี
นี่จึงเป็นประโยชน์ของการออกแบบเมืองให้คนเข้าถึงธรรมชาติ และมองฟ้ากว้างได้โดยปราศจากแสงไฟรบกวน คงจะดีถ้าในกรุงเทพฯ มีพื้นที่ที่มองเห็นฟ้ากว้างๆ ได้อย่างทั่วถึง อย่างน้อยในวันที่แสนเหน็ดเหนื่อย เราก็ยังปล่อยใจลอยขึ้นฟ้ากว้างได้แค่เงยหน้ามองขึ้นไปด้านบน
Sources :
Aerial BVI | tinyurl.com/bderdfym
Metro | tinyurl.com/4wmapusr
ScienceDirect | tinyurl.com/5er4uzvw
Unplugged | tinyurl.com/mr44czax
Verywell Mind | tinyurl.com/yvkkh54
Visit Dark Skies | tinyurl.com/3z992y96
Writer
ณิชกมล บุญประเสริฐ
Graphic Designer
