ทิ้งทวนกระแส Single’s Inferno รายการเดตสุดฮิตของประเทศเกาหลีใต้ ด้วยคอนเซปต์เข้าใจง่ายอย่างการมีคู่จะได้ไปเดตกันที่เกาะสวรรค์ ใช้ชีวิตสนุกสนาน มีความสุข ส่วนคนที่จับคู่ไม่สำเร็จก็ต้องจมอยู่ในเกาะนรกต่อไป
ถ้าพูดว่าสถานที่ที่เต็มไปด้วยคนโสดคือเกาะนรก ตอนนี้กรุงเทพมหานครของเราก็อาจจะเป็นเกาะนรกไม่ต่างกัน เนื่องจากข้อมูลการสำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน (SES) ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ปี 2566 พบว่า ทั้งประเทศมีคนโสดอยู่ 23.9 เปอร์เซ็นต์ หรือคิดง่ายๆ ว่า ถ้ามีคนไทยเดินมา 5 คน หนึ่งในนั้นเป็นคนโสด
และส่วนที่สำคัญที่สุดคือ คนโสดส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในพื้นที่เขตเมือง โดยกรุงเทพฯ มีสัดส่วนคนโสดต่อประชากรในพื้นที่สูงที่สุดเมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่นๆ ถึงร้อยละ 50.4
อีกหนึ่งความน่าสนใจคือ 1 ใน 3 ของคนโสด (32.7%) จบการศึกษาในระดับปริญญาตรีขึ้นไป และเมื่อแบ่งตามเพศพบว่า คนโสดเพศหญิงมีสัดส่วนคนจบปริญญาตรีอยู่ที่ 42 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งสูงกว่าเพศชายเกือบเท่าตัว โดยคนโสดเพศชายมีสัดส่วนคนจบปริญญาตรีอยู่ที่ 25.7 เปอร์เซ็นต์ หรือสรุปง่ายๆ ว่า คนโสดส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงที่จบปริญญาตรีและอาศัยอยู่ในตัวเมือง แน่นอนว่าพออ่านมาถึงตรงนี้ก็อาจพานคิดถึงเหมยลี่ ไอคอนิกแห่งสาวโสดชาวกรุง หรือแม้กระทั่งเราๆ เองที่อาศัยอยู่ในเมืองนี้ด้วยใจลำพังเช่นกัน
ช้ำใจที่ยังโสด ต้องโทษผังเมืองกรุงเทพฯ
หลายคนคงเคยได้ยินเรื่องราวความไม่โรแมนติกของเมืองที่ทำให้คนมีคู่ได้ยากขึ้น ทั้งประเด็นเรื่องของผังเมืองที่ทำให้รถติด เวลาขับรถไปเดตกันก็โมโหเพราะไฟแดงถี่เสียเหลือเกิน หรือถ้าพากันขึ้นขนส่งสาธารณะ ไม่ว่าจะรถไฟฟ้าบนดินหรือใต้ดินก็เดตกันยากเย็น เพราะนอกจากจะได้ใกล้ชิดกับคู่เดตเราแบบไม่ได้ตั้งใจแล้ว ก็ยังได้แนบสนิทกับคนอีกนับร้อยชีวิตที่ยืนติดกันเป็นปลากระป๋องเช่นเดียวกัน
หากจะเดินชมวิวกรุงเทพฯ ตามท้องถนน ก็คงต้องเป็นคนที่ชอบพอในตัวเรามากจริงๆ ถึงจะทนเห็นภาพความเฉิ่มเบ๊อะที่สะดุดตัวหนอนฟุตพาท พื้นต่างระดับ หรือทางเท้า 1 มิลลิเมตรที่มีเสาไฟหรือต้นไม้มาขวางทางเดินไว้ จนกลายเป็นว่าจากเดินคู่ก็ต้องเดินคี่เสียอย่างนั้น
หนำซ้ำภาพความโรแมนติกแบบการจับมือเดินเล่นในพื้นที่สาธารณะหรือชมวิวเมืองก็ยิ่งยากกันไปใหญ่ อย่างที่ Urban Creature ได้เคยคุยกับ ‘รศ. ดร.พนิต ภู่จินดา’ หัวหน้าภาควิชาการวางแผนภาคและเมือง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรื่องพื้นที่สาธารณะที่มีผลต่อความโรแมนติกของกรุงเทพฯ
เพราะอาจารย์พนิตถึงกับให้คะแนนความโรแมนติกของเมืองนี้เอาไว้ที่ 0 เต็ม 10 เนื่องจากสังคมไทยมีลักษณะการออกแบบแบบ Gated Community หรือสังคมล้อมรั้ว มีหมู่บ้านจัดสรรหรือคอนโดมิเนียมที่ดึงเอาสวนสาธารณะ ลานออกกำลังกาย หรือพื้นที่ที่คนจะมารวมตัวกันเข้าไปอยู่ในพื้นที่ของตัวเอง ทำให้เกิดเป็นชุมชนปิด มีแต่คนประเภทเดียวกันที่มีราคาบ้านเป็นตัวกำหนด กลายเป็นคำถามง่ายๆ ว่า เราจะมีโอกาสไปเจอคนใหม่ๆ หรือคนที่ถูกใจได้ที่ไหน
นโยบายปรับเมืองร้างรักให้พร้อมเริงร่า
ที่จริงแล้วไม่ได้มีแค่คนกรุงเทพฯ ที่แอบโกรธเมืองที่ทำให้เรายังโสด เพราะไม่เพียงกรุงเทพฯ เท่านั้นที่มีจำนวนคนโสดมากมายขนาดนี้ แต่คนกรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ ก็ต้องแอบโกรธไม่ต่างกัน จากข้อมูลของ The Chosun Daily พบว่า ปี 2023 คนโสดวัย 30 ปีในโซลมีจำนวนมากถึง 62.8 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งมากเป็นอันดับหนึ่งเมื่อเทียบกับจังหวัดอื่นๆ ในประเทศอย่างปูซาน แทกู หรืออินชอน
ดังนั้นเมื่อมาคิดกันให้ละเอียดแล้ว นอกจากปัญหาเรื่องผังเมือง พื้นที่สาธารณะ และความโรแมนติกของตัวเมือง ด้วยธรรมชาติของเมืองหลวงหรือเขตกรุงที่เป็นพื้นที่ทำงาน คนใช้เวลากับการหาเงินเป็นหลัก ควบคู่กับปัจจัยอื่นๆ เช่น คนในเขตกรุงอาจจะมีค่านิยมที่แตกต่างจากคนในจังหวัดอื่นๆ ทำให้การมีคู่เป็นเรื่องยากขึ้นไปทุกที
หากจะวางนโยบายเพื่อแก้ไขปัญหานี้ อาจต้องมองแยกออกมาเป็นสองประเด็นคือ ถ้าเราต้องการส่งเสริมให้คนมีแฟนมากขึ้น โดยเฉพาะในเขตเมือง เพื่อเพิ่มโอกาสทางเศรษฐกิจและการเจริญเติบโตของเมือง แนวทางแรกคือ ส่งเสริมให้คนมีคู่เพื่อเพิ่มอัตราเด็กเกิดใหม่ และลดสังคมสูงอายุหรือสังคมคนโสด ดังเช่นประเทศอื่นๆ ที่มีความพยายามอย่างต่อเนื่อง เช่น สิงคโปร์ ในปี 2018 ที่จัดทำโครงการลดคนโสดโดยสนับสนุนเงินอย่างน้อย 2,500 บาท ให้ประชาชนไปออกเดตเสมือนรายการหาคู่ เพื่อเพิ่มโอกาสพบคนรู้ใจมากขึ้น
หรือญี่ปุ่น ในปี 2024 ที่จัดทำแอปพลิเคชันหาคู่สำหรับคนโสดอายุมากกว่า 18 ปีที่อาศัย ทำงาน หรือเรียนอยู่ในกรุงโตเกียว โดยใช้ระบบ AI ช่วยวิเคราะห์หาคนที่มีความชอบใกล้เคียงกัน พร้อมกับระบบการยืนยันตัวตนเพื่อเพิ่มความปลอดภัยให้แก่ผู้ใช้งาน
แต่หากเป้าหมายหลักของเมืองไม่ใช่ความพยายามในการเพิ่มประชากรหรือเพิ่มอัตราเด็กเกิดใหม่ อีกแนวทางที่จำเป็นต้องจัดการคือ ปรับเมืองให้เหมาะกับคนโสดมากขึ้น
เนื่องจากในระยะยาวถ้าประชากรเมืองมีแนวโน้มเป็นโสดมากยิ่งขึ้น และอาจแก่ตัวลงด้วยตัวคนเดียว เมืองและโครงสร้างพื้นฐานก็ต้องปรับให้เหล่าคนโสดใช้ชีวิตได้ง่ายขึ้น ขนส่งสาธารณะต้องเพิ่มพื้นที่ให้ผู้สูงอายุเดินทางคนเดียวได้สะดวก อย่างน้อยที่สุดก็ควรมีลิฟต์ทุกสถานีและทุกแพลตฟอร์ม หรือเพิ่มจำนวนที่นั่งสำหรับผู้สูงอายุในคันรถ
นอกจากนี้ นโยบายอื่นๆ ของรัฐบาลเองก็ต้องสอดรับกับแนวทางการจัดการเรื่องคนโสดที่มากขึ้นด้วย เช่น รัฐบาลเกาหลีใต้ทำที่พักอาศัยแบบ Co-living หรือบ้านพักที่ใช้พื้นที่ส่วนกลางร่วมกัน และมีค่าเช่าถูกกว่าราคาตลาดถึง 50 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งทำเป็นสัญญาเช่าระยะยาวสำหรับคนโสดในช่วงอายุต่างๆ เพื่อแก้ปัญหาโอกาสในการเข้าถึงบ้านของคนโสดที่อาจเป็นไปได้ยากเมื่อต้องจ่ายค่าเช่าคนเดียว
Sources
The Chosun Daily | bit.ly/3QMAVZi
Policy Watch | bit.ly/3Xxn3Ga
The Straits Times | bit.ly/3QN6Ysc
กรุงเทพธุรกิจ | bit.ly/41RVsBS
Writer
ปณิตา พิชิตหฤทัย
Graphic Designer
