หลังจากนี้แทนที่เราจะอวดฐานะ กางไลฟ์สไตล์ให้ดูว่าใครกินหรูอยู่แพงกว่ากัน ชาวกรุงเทพฯ ลองเปลี่ยนมาบลัฟกันด้วยความน่าอยู่ของเขตที่อยู่อาศัยดีกว่าไหม เผื่อเขตไหนเขาอิจฉาจะได้ทำแบบเขตเราบ้าง
แล้วจะรู้ได้ยังไงว่าเขตไหนน่าอยู่ ปัจจัยหลักๆ ที่ส่งเสริมเขตนั้นให้ผู้อยู่อาศัยมีคุณภาพชีวิตที่ดี วัดกันตั้งแต่ความเพียงพอของสวนสาธารณะ อากาศสะอาดแค่ไหน รถเมล์กี่สายวิ่งผ่าน โรงเรียนมีจำนวนสอดคล้องกับนักเรียนหรือเปล่า ไปจนถึงเรื่องขยะ น้ำท่วม ฯลฯ ซึ่งครอบคลุมด้านบริการสาธารณะ ด้านเศรษฐกิจ ด้านสวัสดิภาพ และด้านสิ่งแวดล้อม
แม้กรุงเทพฯ จะมีถึง 50 เขต แต่เขตที่ได้คะแนนภาพรวมเขตน่าอยู่ในอันดับสูงๆ หรือเกิน 50 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไปจากคะแนนทั้งหมด 50 คะแนน นับแล้วมีเพียง 27 เขตเท่านั้น ยิ่งถ้าไปดูเขตที่ได้คะแนนเกิน 80 เปอร์เซ็นต์ขึ้นไป ขอบอกว่าไม่มีสักเขตเลย
เขตไหนน่าอยู่ต้องสะดวก สะอาด ปลอดภัยไร้กังวล
ก่อนอื่นเรามาดูกันว่า เกณฑ์การให้คะแนนความน่าอยู่ของแต่ละเขตมีที่มาจากอะไรบ้าง
Bangkok Index คือข้อมูลเพื่อดูว่าแต่ละเขตน่าอยู่มากน้อยแค่ไหน มีปัญหาด้านใดบ้าง โดยแบ่งออกเป็น 4 ด้าน แต่ละด้านประกอบด้วย 4 หัวข้อ ได้แก่
1) ด้านบริการสาธารณะ ประกอบด้วย สาธารณสุข ขนส่งสาธารณะ การศึกษา และคุณภาพชีวิต
2) ด้านเศรษฐกิจ ประกอบด้วย งบประมาณรายเขต รายได้จากการจัดเก็บภาษี การจดทะเบียนธุรกิจ และสถานประกอบการอาหาร
3) ด้านสวัสดิภาพ ประกอบด้วย อัคคีภัย อุทกภัย จุดเสี่ยงอาชญากรรม และอุบัติเหตุบนท้องถนน
4) ด้านสิ่งแวดล้อม ประกอบด้วย ขยะ น้ำเสีย อากาศ และสวนสาธารณะ
วิธีการคิดคะแนนคือ ในแต่ละหัวข้อจะมีการจัดอันดับและให้คะแนนจากข้อมูลพื้นฐานของแต่ละเขต โดยเรียงจากคะแนนน้อยที่สุดถึงมากที่สุด ก่อนจะนำมาคำนวณคะแนนเฉลี่ยของแต่ละหัวข้อและแต่ละด้าน และคำนวณคะแนนเฉลี่ยทั้ง 4 ด้าน เพื่อจัดอันดับความน่าอยู่ทั้ง 50 เขตว่า เขตไหนในกรุงเทพฯ น่าอยู่มากที่สุด
บริเวณของเขตสะท้อนความไม่เท่าเทียม
ถ้าไปไล่ดูเขตที่ได้คะแนนสูงๆ และเขตที่ได้คะแนนต่ำๆ เราจะพบความเชื่อมโยงกันอยู่ นั่นคือ บริเวณที่กระจุกตัวกัน ดังนี้
1) พระนคร คะแนนเฉลี่ย 35.08 คะแนน
2) ป้อมปราบศัตรูพ่าย คะแนนเฉลี่ย 35.05 คะแนน
3) ปทุมวัน คะแนนเฉลี่ย 34.76 คะแนน
4) สัมพันธวงศ์ คะแนนเฉลี่ย 33.42 คะแนน
5) ราชเทวี คะแนนเฉลี่ย 32.40 คะแนน
6) สาทร คะแนนเฉลี่ย 30.66 คะแนน
7) บางรัก คะแนนเฉลี่ย 30.43 คะแนน
8) ดุสิต คะแนนเฉลี่ย 30.39 คะแนน
9) ห้วยขวาง คะแนนเฉลี่ย 30.19 คะแนน
10) พญาไท คะแนนเฉลี่ย 30.04 คะแนน
ขณะที่เขตที่มีคะแนนเฉลี่ยรวมต่ำที่สุดคือ
1) หนองแขม คะแนนเฉลี่ย 13.81 คะแนน
2) บางแค คะแนนเฉลี่ย 16.76 คะแนน
3) สายไหม คะแนนเฉลี่ย 17.47 คะแนน
4) บางขุนเทียน คะแนนเฉลี่ย 17.81 คะแนน
5) ทุ่งครุ คะแนนเฉลี่ย 19.55 คะแนน
6) บางเขน คะแนนเฉลี่ย 19.58 คะแนน
7) วังทองหลาง คะแนนเฉลี่ย 19.81 คะแนน
8) ประเวศ คะแนนเฉลี่ย 19.94 คะแนน
9) หนองจอก คะแนนเฉลี่ย 20.11 คะแนน
10) ภาษีเจริญ คะแนนเฉลี่ย 20.60 คะแนน
จะเห็นได้ว่า เขตที่อยู่ในกรุงเทพฯ ชั้นในที่มีมูลค่าที่ดินสูง เป็นพื้นที่เศรษฐกิจ มีงบประมาณสนับสนุนโครงสร้างพื้นฐานมากกว่าเมื่อเทียบกับประชากร จะมีคะแนนสูงกว่าเขตที่อยู่ในกรุงเทพฯ ชั้นกลางและชั้นนอก นอกจากตัวเลขเหล่านี้จะบอกความน่าอยู่ของแต่ละเขตแล้ว ยังสะท้อนถึงความไม่เท่าเทียมกันภายในพื้นที่กรุงเทพฯ เองได้อีกด้วย
หลายด้านของความน่าอยู่กระจุกอยู่ที่เขตใดเขตหนึ่ง
ถ้าลองไปเจาะดูแต่ละหัวข้อของแต่ละด้าน ก็จะพบข้อมูลที่น่าสนใจแยกย่อยเข้าไปอีก อย่างการที่เขตเขตหนึ่งมีคะแนนสูงเป็นอันดับหนึ่งในหลายหัวข้อย่อยของทั้ง 4 ด้าน นั่นก็คือ เขตปทุมวัน ที่มาวินทั้งหัวข้อคุณภาพชีวิต รายได้จากการจัดเก็บภาษี สถานประกอบการอาหาร และสวนสาธารณะ
เขตที่ได้คะแนนอันดับหนึ่งในปริมาณหัวข้อย่อยรองลงมาคือ 1) บางรัก ที่มาวินหัวข้อการศึกษาและการจดทะเบียนธุรกิจ 2) สัมพันธวงศ์ ที่มาวินหัวข้ออัคคีภัยและอุบัติเหตุบนท้องถนน ส่วนที่เหลือคือ
– ห้วยขวาง หัวข้อสาธารณสุข
– ราชเทวี หัวข้อขนส่งสาธารณะ
– มีนบุรี หัวข้อคุณภาพชีวิต (ครองที่หนึ่งร่วมกับปทุมวัน)
– พระนคร หัวข้องบประมาณรายเขต
– ป้อมปราบศัตรูพ่าย หัวข้ออุทกภัย
– ประเวศ หัวข้อจุดเสี่ยงอาชญากรรม
– หนองจอก หัวข้อขยะ
– ตลิ่งชัน หัวข้อน้ำเสีย
– สวนหลวง หัวข้ออากาศ
จากข้อมูลข้างต้น น่าจะทำให้ผู้อยู่อาศัยในกรุงเทพฯ มองเห็นประเด็นหรือปัญหาในเขตของตัวเองมากขึ้น ซึ่งคงจะดีไม่น้อยถ้าหากผู้มีอำนาจของเมืองและทุกเขตกรุงเทพฯ จะพัฒนาความน่าอยู่ของทุกพื้นที่ให้สอดคล้องไปด้วยกัน อาจไม่ต้องถึงขนาดได้คะแนนความน่าอยู่สูงปรี๊ด แต่ก็อย่าขนาดให้ประชาชนรู้สึกว่าแถวบ้านไม่น่าอยู่จนอยากย้ายหนีไปที่อื่นเลย
Source :
Rocket Media Lab | rocketmedialab.co/bangkok-index-2024
Writer
แอน เดือนเพ็ญ
Graphic Designer
