หนังสือเด็กยุคนี้ควรมีเนื้อหาแบบไหน ถึงจะทำให้เด็กคนหนึ่งเติบโตเป็นพลเมืองโลกได้?
‘How old am I?’ คือหนังสือสำหรับเด็กอายุ 4 – 8 ปีที่เนื้อหาดูไม่เด็กเลยสักนิด และเปิดโลกความหลากหลายให้กับเด็กได้ดีมากๆ หนังสือเล่มนี้เป็นผลงานของ JR ช่างภาพและนักกิจกรรมชาวปารีส ผู้อยู่เบื้องหลังผลงานภาพขาวดำขนาดใหญ่ที่พรินต์ไปแปะอยู่บนสถานที่สำคัญทั่วโลก และ Julie Pugeat ผู้จัดการสตูดิโอของ JR ซึ่งเป็นคุณแม่ลูก 2 และเคยมีผลงานร่วมกับ JR มาแล้วในหนังสือเด็กเล่มแรกชื่อ ‘Wrinkles’
สำหรับเด็กๆ แนวคิดเรื่องอายุเป็นเรื่องที่นามธรรมมากๆ ลองนึกย้อนกลับไปถึงตัวเองในวัยนั้นดูก็ได้ว่าเราเข้าใจคำว่า ‘อายุ’ กันมากแค่ไหน เราแทบจะไม่รู้เลยว่าคนที่มีอายุเท่านี้มีลักษณะเป็นอย่างไร ถ้าไม่มีตัวอย่างจากญาติหรือคนในครอบครัว และแทบจะไม่รู้เลยว่าคนที่ต่างเชื้อชาติ ต่างศาสนา เขามีรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร JR และ Julie จึงทำหนังสือสำหรับเด็กที่รวบรวมภาพถ่ายและเรื่องราวจากผู้คนอายุ 1 – 100 ปี 100 คนจากทั่วโลกขึ้นมา และจัดเรียงตามอายุเพื่อให้เด็กๆ ได้เห็นภาพการเติบโตและการเปลี่ยนแปลงที่ชัดเจน
เรื่องราวในหนังสือเล่มนี้จะเป็นคำถามสั้นๆ ที่ผู้จัดทำชวนทั้ง 100 คนมาแบ่งปันประสบการณ์ ความปรารถนา ความทรงจำ และอารมณ์ส่วนตัว เป็นเรื่องราวเล็กๆ รอบตัวที่แสนธรรมดา แต่มีความหมายและทำให้ผู้อ่านไม่ว่าจะเด็กหรือผู้ใหญ่ก็สามารถซาบซึ้งกับเรื่องราวของพวกเขาเหล่านี้ได้ ที่น่าสนใจคือ JR และ Julie ไม่ได้เลือกคนดังมาอยู่ในหนังสือเล่มนี้ แต่เป็นคนธรรมดาที่หลากหลายทั้งด้านเชื้อชาติ ศาสนา เพศ และสีผิว ทำให้เด็กๆ เห็นว่าในโลกนี้ยังมีคนอีกมากมายที่แตกต่างไปจากเขาและสังคมรอบๆ ตัวที่เขาเห็นอยู่ เพราะหนังสือเล่มนี้ประกอบด้วยภาพคนจากทั่วโลก ตั้งแต่เอลซัลวาดอร์ เกาหลีใต้ บาร์เบโดส ไปจนถึงซิมบับเว เป็นหนังสือที่อ่านง่ายสำหรับเด็กและผู้ปกครอง และเป็นตัวเริ่มต้นที่ดีสำหรับพ่อแม่ที่อยากเปิดบทสนทนาเกี่ยวกับชีวิต การเติบโต และโลกรอบตัวให้กับลูก
หนังสือเล่มนี้ยังเปิดโลกให้เราด้วยเช่นกันว่า หนังสือเด็กไม่จำเป็นต้องมีแต่เรื่องแฟนตาซีก็ได้ แต่เป็นเรื่องชีวิตคนจริงๆ ที่ทำให้พวกเขาได้เห็นความเป็นมนุษย์ได้กว้างขึ้น ก็น่าจะช่วยสร้างบทสนทนาที่สนุกได้ไม่แพ้กับการอ่านนิทานเลย
Sources :
Designboom | https://www.designboom.com/art/jr-how-old-i-am-book-phaidon-03-25-2021/
Phaidon | https://www.phaidon.com/store/childrens-books/how-old-am-i-9781838661588/