สตูดิโอสถาปัตยกรรม Dorte Mandrup เจ้าของคำนิยามตัวเองว่า ‘Specializes in Irreplaceable Places.’ เพิ่งจะเปิดตัวชุดภาพถ่ายอันน่าทึ่งเซตแรกของอาคาร Ilulissat Icefjord Centre ศูนย์วิจัยสภาพภูมิอากาศ และแหล่งเยี่ยมชมแนวชายฝั่งอันขรุขระของกรีนแลนด์ในประเทศเดนมาร์กไปหมาดๆ
Ilulissat Icefjord ตั้งอยู่ห่างจากอาร์กติกเซอร์เคิล (บริเวณพื้นที่วงกลมที่อยู่ในละติจูดสูง ครอบคลุมบริเวณโซนขั้วโลกเหนือ) ไปทางตอนเหนือ 250 กิโลเมตร อาคารแห่งนี้เป็นศูนย์กลางด้านการค้นคว้าวิจัย การศึกษา และจัดแสดงนิทรรศการที่เกี่ยวเนื่องกับการสำรวจผลกระทบด้านความเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศในภูมิภาค โปรเจกต์ใหญ่เบิ้มนี้มีการลงทุนโดยรัฐบาลระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ โดยได้รับแรงสนับสนุนร่วมจากมูลนิธิ Realdania ประเทศเดนมาร์ก
‘Dorte Mandrup’ สถาปนิกหญิงชาวเดนมาร์ก เจ้าของสตูดิโอสถาปัตยกรรมผู้รับหน้าที่ด้านการออกแบบ ตั้งใจดีไซน์โครงสร้างอาคารให้เป็นรูปสามเหลี่ยมรูปทรงบิดโค้ง (Twisted) ที่มีจุดชมทิวทัศน์อยู่บนบริเวณชั้นดาดฟ้า หัวใจสำคัญของการออกแบบสร้างอาคารแห่งนี้ คือการทำให้ตึกดูโปร่งโล่งและมีน้ำหนักเบา เพื่อให้ผู้เข้าชมได้รู้สึกถึงความเชื่อมโยงไปกับสภาพภูมิทัศน์โดยรอบอย่างกลมกลืน
Mandrup เผยว่าศูนย์ Icefjord เปรียบเสมือนสถานที่สำหรับหลบภัยที่ตั้งอยู่ในสภาพภูมิประเทศอันน่ามหัศจรรย์ และถูกสร้างสรรค์ด้วยความตั้งใจให้เป็นจุดนัดพบทางธรรมชาติ ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสกับความสวยงามของภูมิทัศน์อันกว้างไกลและดูไร้ขอบเขตของแถบอาร์กติก ทั้งยังได้เห็นความเปลี่ยนแปลงระหว่างความมืดมิดและแสงสว่าง เป็นอีกหนึ่งจุดหมายที่ทำให้เห็นปรากฏการณ์พระอาทิตย์เที่ยงคืน และได้ดูแสงเหนือเต้นรำระยิบระยับบนท้องฟ้า
และเพื่อให้สอดคล้องกับหน้าที่ด้านการตรวจสอบและดูแลสภาพภูมิอากาศของอาคาร โปรเจกต์นี้จึงยึดการออกแบบที่สร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด ด้วยการลดการใช้คอนกรีตโดยไม่จำเป็น เพราะผู้คนต่างรับรู้กันดีว่ามันเป็นวัสดุสำหรับการก่อสร้างที่มีคาร์บอนฟุตพรินต์ (ปริมาณรวมของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และก๊าซเรือนกระจกอื่นๆ) จำนวนมาก
ทีมของ Mandrup เลือกใส่โครงเหล็ก ซึ่งเป็นคานเหล็กน้ำหนักเบา เพื่อนำมาช่วยยึดอาคารเข้ากับพื้นหินอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้พื้นของอาคารขยับยกขึ้นได้เล็กน้อย และที่สำคัญ คือการคงสภาพให้เป็นพื้นที่อยู่อาศัยของพันธุ์พืชและสัตว์
รูปแบบหลักของอาคารโปร่งโล่งแห่งนี้ ถูกก่อสร้างขึ้นโดยโครงเหล็กที่ค่อยๆ โค้งและหมุนไปในทิศทางแนวนอน ทำให้เกิดรูปทรงโค้งบิดที่ไม่ธรรมดา ทั้งยังมีฟังก์ชันช่วยป้องกันการสะสมของหิมะบนหลังคา Dorte Mandrup เปรียบเทียบรูปร่างนี้ว่าเป็นเหมือนกับ ‘นกเค้าแมวหิมะ (Snowy Owl)’ ที่บินผ่านภูมิประเทศ
การ Twisted ของรูปทรง ยังมีประโยชน์ในแง่ที่คนสามารถเดินเท้าเข้ามาถึงบริเวณหลังคาลาดเอียงได้ ซึ่งจุดชมวิวมุมสูงนี้ ถือเป็นจุดสิ้นสุดจุดใหม่ของเส้นทางการเดินป่าในท้องที่ ซึ่งเมื่อเดินทางมาถึงก็จะได้เห็นทัศนียภาพอันงดงามของภูเขาน้ำแข็ง Kangia Icefjord
พื้นที่ภายในอาคารแห่งนี้ ถูกเคลือบเงาอย่างเต็มที่ทุกๆ ด้าน นอกจากนี้ยังมีระเบียงกลางแจ้งบางส่วนที่มีหลังคากำบัง ซึ่งเปิดโอกาสให้ผู้เข้าชมได้สังเกตเห็นสภาพแสงอันน่าทึ่งของกรีนแลนด์ได้ตลอดเวลา
ปัจจุบันอาคาร Ilulissat Icefjord Centre ได้เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้าชมกันแล้ว โดยมีสิ่งอำนวยความสะดวกด้านต่างๆ ให้ทุกคนอย่างครบครัน อาทิ ห้องแสดงจัดนิทรรศการ โรงภาพยนตร์ คาเฟ่ และร้านค้า หรือแม้แต่สิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับการวิจัยและการศึกษาต่างๆ
ซึ่งในปัจจุบัน มีการจัดแสดงนิทรรศการที่ออกแบบโดย JAC Studios ที่มีทั้งวัตถุ โบราณและฟิล์มเก่าแก่บรรจุอยู่ในปริซึมแก้วที่ออกแบบขึ้นเพื่อจำลองก้อนน้ำแข็งจริงๆ นอกจากนี้ยังมีการเจาะแกนน้ำแข็งตั้งแต่ 124,000 ปีก่อนคริสตกาลจนถึงปัจจุบันด้วย
Dorte Mandrup เคยได้เปิดตัวโปรเจกต์การออกแบบ Ilulissat Icefjord Centre เป็นครั้งแรกในปี 2016 และได้นำเสนอการออกแบบชุดนี้ภายในงาน Venice Architecture Biennale เมื่อปี 2018
ช่วงก่อนหน้าการสร้างสรรค์แลนด์มาร์กในกรีนแลนด์นี้ สตูดิโอ Dorte Mandrup ของสถาปนิกหญิงชื่อดัง ได้เคยสร้างอาคารมุงจากสุดเท่อย่าง Wadden Sea Centre, พื้นที่สำหรับเด็กๆ ที่ทั้งเก๋และสนุกอย่าง Ama’r Children’s Culture House และได้ออกแบบ The Whale ศูนย์ดูปลาวาฬชายฝั่งตอนเหนือของประเทศนอร์เวย์ ซึ่งจุดเด่นในผลงานทุกชิ้นของ Mandrup คือคอนเซปต์อันแข็งแรงและเต็มไปด้วยฟังก์ชัน ทว่าทีมออกแบบก็ไม่ลืมที่จะคงความกลมกลืนระหว่างสถาปัตย์และสิ่งแวดล้อมรอบด้าน ดังนั้นกรอบแนวคิดด้านการออกแบบของ Mandrup จึงไม่ได้ตอบโจทย์แค่ความสวยงามแต่ยังแคร์ภูมิทัศน์โดยรวม แถมยังรักษ์โลกมากซะด้วย
Sources :
Dezeen I https://bit.ly/3EqEblG
Dorte Mandrup I www.dortemandrup.dk
Photo : Adam Mørk
Writer
