ลองเชื่อมต่อตัวเองกับสิ่งแวดล้อม พักจิตใจ ไล่ความเครียดได้แม้อยู่ในเมือง ด้วย ‘Ecotherapy’ การบำบัดด้วยธรรมชาติ

พักจิตใจ ไล่ความเครียดด้วย Ecotherapy - Urban Creature

November 6, 2025November 6, 2025

ในแต่ละวันที่เราใช้ชีวิตในเมืองอยู่กับความเร่งรีบ ความกดดันในการทำงานและการใช้ชีวิต จนก่อให้เกิดความเครียดสะสม วิธีการที่ช่วยลดภาวะลบๆ นี้ได้คือ ให้วางมือจากความเครียดทั้งหลายแล้วออกไปใช้เวลากับธรรมชาติ เพื่อให้สีเขียวของต้นไม้ใบหญ้าช่วยชะล้างความเหนื่อยล้าออกไป

แต่การออกไปใช้เวลาท่ามกลางธรรมชาติที่ว่านั้นไม่จำเป็นต้องถึงขนาดไปเดินเขา เข้าป่า หรือนอนดูดาว แค่ใช้พื้นที่แถวบ้านหรือไปสวนสาธารณะใกล้ๆ ก็เพียงพอแล้ว โดยใช้การบำบัดง่ายๆ อย่าง ‘Ecotherapy’ หรือการบำบัดด้วยธรรมชาติมาเยียวยาจิตใจ

เชื่อมต่อตัวเองกับธรรมชาติช่วยเพิ่มพลังเชิงบวก

หลักการของ Ecotherapy เชื่อว่า มนุษย์และธรรมชาติมีความเชื่อมโยงและเป็นส่วนหนึ่งของกันและกัน โดย Ecotherapy ทำหน้าที่เป็นตัวกลางให้มนุษย์และธรรมชาติกลับมาเชื่อมต่อกันอีกครั้ง เพื่อที่เราจะหันกลับมาโฟกัสและสำรวจตัวเองไปพร้อมๆ กับการสำรวจธรรมชาติ ละทิ้งความเครียด ฟื้นฟูสภาพจิตใจให้ดีขึ้น

Ecotherapy บำบัดเชิงนิเวศ ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ต้นไม้ สิ่งแวดล้อม

Ecotherapy ไม่ได้หยิบเอาธรรมชาติมาใช้เยียวยาเป็นหลัก แต่ใช้ธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งของการช่วยฟื้นฟูและเยียวยาจิตใจมากกว่า มีการศึกษาหนึ่งที่แบ่งผู้เข้าร่วมกิจกรรมที่มีความเหนื่อยล้าทางจิตใจให้ไปใช้เวลาในกิจกรรมที่แตกต่างกัน ได้แก่ การเดินในเขตอนุรักษ์ธรรมชาติ การเดินในเขตเมือง และนั่งอ่านนิตยสารพร้อมกับฟังเพลง ผลปรากฏว่า ผู้เข้าร่วมกิจกรรมที่เดินในเขตอนุรักษ์ธรรมชาตินั้นมีอารมณ์เชิงบวกที่มากกว่าผู้เข้าร่วมกิจกรรมอื่นๆ

หรืออีกหนึ่งการศึกษาของ Roger Ulrich นักวิจัยด้านจิตวิทยาสิ่งแวดล้อมที่พบว่า ผู้ป่วยที่กำลังฟื้นตัวจากการผ่าตัดหัวใจนั้นมีความวิตกกังวลจากการรักษาลดลง รวมถึงพึ่งพายาแก้ปวดน้อยลงหลังจากที่ใช้เวลาไปกับการดูภาพต้นไม้และสายน้ำ

กิจกรรมที่ใช้ธรรมชาติมาช่วยบำบัดจิตใจ

เมื่อพูดถึงการบำบัดในเชิงธรรมชาติ เราอาจนึกถึงการใช้เวลาท่ามกลางสิ่งแวดล้อมสีเขียว แต่ในความจริงแล้ว Ecotherapy เป็นการเยียวยาที่ประกอบด้วยกิจกรรมต่างๆ ตามคำแนะนำของนักจิตบำบัด ที่ทำได้ในรูปแบบรายบุคคลและกลุ่ม ท่ามกลางสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ยกตัวอย่าง

– Forest Therapy การบำบัดด้วยป่า คล้ายกับ ‘ชินรินโยคุ’ หรือการอาบป่าแบบญี่ปุ่น ที่จะเข้าไปใช้เวลาอยู่ในป่านานๆ รับรู้บรรยากาศรอบตัวผ่านประสาทสัมผัสของเรา โดยการอาบป่านี้มีการศึกษาที่ชี้ว่า ส่งผลให้นอนหลับดีขึ้น มีสมาธิมากขึ้น ช่วยลดความเครียด

– Wilderness Therapy การทำกิจกรรมบำบัดในสภาพแวดล้อมของธรรมชาติ เช่น การเดินป่า ตั้งแคมป์ หรือผจญภัย เหมาะกับการบำบัดคนหนุ่มสาว และพัฒนาทักษะการเอาตัวรอด เผชิญหน้ากับความท้าทายที่แตกต่างไปจากชีวิตประจำวัน พร้อมกับเป็นการออกกำลังกายไปในตัว

– Horticultural Therapy กิจกรรมที่ใช้พืชและสวนในการบำบัดรักษาตามการแพทย์ โดยเน้นการลงมือดูแลต้นไม้ ใช้เวลาไปกับต้นไม้เพื่อลดความเครียด และสร้างสมาธิจากการจดจ่อกับกิจกรรมตรงหน้า

– Animal-assisted Therapy การบำบัดที่นำสัตว์มาร่วมในการฟื้นฟูทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ โดยสัตว์ที่นิยมนำมาใช้กัน ได้แก่ สุนัข แมว ม้า และโลมา ที่ผ่านการฝึกมาเป็นอย่างดี ซึ่งการบำบัดรูปแบบนี้เหมาะกับการเยียวยาจิตใจในผู้สูงอายุ และเด็กที่มีเรื่องกระทบทางจิตใจ ถึงจะไม่ใช่การรักษาทางการแพทย์ แต่สัตว์เลี้ยงก็มีส่วนช่วยทางจิตใจให้คนทั่วไป เช่น การลูบหรือเล่นกับสัตว์ช่วยให้มีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น (อ่านที่ : urbancreature.co/pet-friendly-space-for-emotional-support)

– Green Exercise การออกกำลังกายภายใต้ธรรมชาติ เช่น การปั่นจักรยาน พายเรือ วิ่งในสวน การเล่นโยคะกลางแจ้ง เพราะนอกจากช่วยเพิ่มสมาธิแล้ว การได้อยู่ท่ามกลางธรรมชาติยังช่วยลดความวิตกกังวลและความเครียดด้วย

วิธีการบำบัดด้วยธรรมชาติง่ายๆ ต่อให้อยู่ในเมือง

ถึงอย่างนั้นเราไม่จำเป็นต้องเดินทางเข้าป่าหรืออยู่ในสถานที่ที่โอบล้อมด้วยธรรมชาติ เพราะต่อให้อยู่ในเมืองก็ทำ Ecotherapy ได้เช่นกัน

เริ่มด้วยวิธีการง่ายๆ อย่างการออกมายังพื้นที่กลางแจ้ง สัมผัสกับลมและแสงแดด ก็นับได้ว่าเป็นการสัมผัสกับธรรมชาติแล้ว ลองใช้เวลาเดินเล่นนอกบ้านสักวันละ 20 นาที เพื่อให้แสงจากธรรมชาติทำหน้าที่ช่วยลดภาวะเสี่ยงจากโรคซึมเศร้า หรือจะใช้พื้นที่มุมหนึ่งในบ้านทำสวนเล็กๆ พอให้ได้ใช้เวลาอยู่กับพืชผัก สัมผัสน้ำ ดิน กับใบไม้บ้าง เพราะในช่วงเวลาที่เราจดจ่ออยู่กับการดูแลผักนั้นจะช่วยลดระดับความเครียดและความวิตกกังวลได้ในระยะเวลาหนึ่ง รวมถึงการได้ขยับร่างกายวันละน้อยก็ทำให้ร่างกายแข็งแรงขึ้นโดยไม่รู้ตัว

หรือแม้แต่การเปลี่ยนสถานที่ทำกิจกรรมที่ทำอยู่เป็นประจำ ยกตัวอย่าง ปกติแล้วอ่านหนังสืออยู่ในบ้านเป็นหลัก ก็ลองเปลี่ยนบรรยากาศพกพาหนังสือออกมาอ่านที่สวนสาธารณะใกล้บ้าน และลองเปลี่ยนจากเปิดเพลงเป็นเสียงของธรรมชาติฟังคลอไปในระหว่างอ่านหนังสือด้วยก็ได้

ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องง่าย แต่ถ้าลองนึกดูดีๆ จะพบว่า เราห่างหายจากการใกล้ชิดธรรมชาติอย่างตั้งอกตั้งใจไปนานเหลือเกิน การได้สัมผัสกับธรรมชาติวันละเล็กน้อยนั้นย่อมทำให้ร่างกายของเราได้รับประโยชน์แน่นอน อย่างน้อยในช่วงเวลาสั้นๆ ที่ได้ทิ้งความเครียดแล้วไปโฟกัสกับสิ่งรอบตัวแทน ก็ช่วยให้จิตใจของเราผ่อนคลายได้มากขึ้นแล้ว

Sources :