อยากรู้ไหมว่าตอนนี้เมืองเจียงฮายไปไกลถึงไหนแล้ว หลังจากที่ได้ยินข่าวการพัฒนาเมืองรองแห่งนี้บ่อยๆ ในช่วงไม่กี่ปีมานี้
ช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ได้เกิดเทศกาล ‘เชียงรายเมืองออกแบบเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน 2567’ หรือ ‘Chiangrai Sustainable Design Week 2024 (CRSDW2024)’ ที่รวมงานออกแบบและนวัตกรรมสร้างสรรค์เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต พร้อมกระตุ้นเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวจังหวัดเชียงราย
แม้เทศกาลดังกล่าวจะสิ้นสุดลง แต่ Urban Creature ขอหยิบงานออกแบบและนวัตกรรมสร้างสรรค์ที่น่าสนใจมาเล่าสู่กันฟัง ผ่านคอนเซปต์การผลักดันเชียงรายสู่เมืองสร้างสรรค์ที่ยั่งยืนใน 3 มิติ ได้แก่ เมืองน่าอยู่ น่าลงทุน และน่าท่องเที่ยว
SMOG ธุลีกาศ
งานออกแบบนวัตกรรม ลดปัญหาฝุ่นควันจากไฟป่า
ปัญหาฝุ่นควันและไฟป่าจากอุตสาหกรรมเกษตรแบบเชิงเดี่ยวอย่างข้าวโพด มันสำปะหลัง สับปะรด หรือแม้กระทั่งอ้อยที่ถูกเผาหลังหมดฤดูเก็บเกี่ยว ทำให้เกิดฝุ่นมลพิษ PM 2.5 ที่ส่งผลต่อสุขภาพเรามาอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาหลายปี ซึ่งนับเป็นวิกฤติทางสิ่งแวดล้อมที่ยังไม่มีมาตรการควบคุมดูแลปัญหาอย่างจริงจัง
เพื่อไม่ให้ปัญหาฝุ่นกลายเป็นเทศกาลประจำปีของเชียงราย CEA ในฐานะหน่วยงานขับเคลื่อนเมืองสร้างสรรค์ ร่วมมือกับ FabCafe Bangkok จัดกิจกรรมโชว์เคสและเวิร์กช็อปเสนอแนวทางเปลี่ยนขยะจากการเกษตรให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่เพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ภายใต้กิจกรรม ‘SMOG ธุลีกาศ’
กิจกรรมที่ว่าคือการศึกษาคุณสมบัติทางเคมีเพื่อแปรรูปซากพืชเกษตรเป็นวัสดุ ผ่านการฉีดขึ้นรูปด้วยเครื่องพิมพ์สามมิติเป็นรูปทรงต่างๆ โดยหวังว่างานออกแบบเหล่านี้จะเพิ่มอัตราการซื้อซากพืชและช่วยลดปัญหาฝุ่นควันจากไฟป่า เพื่อให้เชียงรายกลายเป็น ‘เมืองน่าอยู่’ สำหรับทุกคน
ตัวอย่างงานออกแบบนวัตกรรมจากซากพืชมีหลายรูปแบบ ตั้งแต่การผลิตเฟอร์นิเจอร์จากมันสำปะหลัง ที่สกัดได้สารแทนนิน (Tannin) มีคุณสมบัติช่วยไล่แมลง การฉีดอัดวัสดุที่แปรรูปจากข้าวโพดให้เกิดลวดลายจากการพองตัว ทำให้เกิดลูกเล่นใหม่ๆ ในงานออกแบบตกแต่งมากขึ้น ไปจนถึงการนำซากอ้อยมาแปรรูปเป็นวัสดุสำหรับสิ่งทออย่างเสื่อ และการสกัดสารจากหัวสับปะรด พร้อมดึงอนุภาคคาร์บอนที่สามารถเรืองแสงได้ ถือเป็นตัวเลือกใหม่สำหรับวัสดุของวงการอุตสาหกรรมในอนาคต
นอกจากนั้น SMOG ธุลีกาศ ยังมีกิจกรรมสร้างการรับรู้ถึงปัญหาฝุ่นควันด้วยงานสร้างสรรค์ผ่านอาหารคือ ช็อกโกแลตที่พิมพ์รูปจาก 6 ดอยที่ต้องเผชิญปัญหาไฟป่าโดย ‘Uncle Joe Craft Chocolate’ และไอศกรีมเฉดสีค่าฝุ่นจาก ‘ออมละไม om la-mai ice cream’ ให้ได้ลองชิมอีกด้วย
สล่ากาแฟ (Chiang Rai Specialty Coffee Showcase)
ผลักดันกาแฟเชียงรายสู่ตลาดโลก
รู้หรือไม่ เชียงรายเป็นพื้นที่ที่มีการปลูกกาแฟเป็นอันดับที่ 3 ของประเทศ
อีกเป้าหมายหลักของงาน Chiangrai Sustainable Design Week 2024 ในครั้งนี้คือ การเพิ่มมูลค่าการส่งออกเมล็ดกาแฟที่สูงขึ้น CEA จึงร่วมกับ ‘69 องศา’ คาเฟ่ชื่อดังจากเชียงราย และเครือข่ายธุรกิจกาแฟ ชวนคอกาแฟมาทำความรู้จักและพูดคุยเกี่ยวกับเมล็ดกาแฟที่ชื่นชอบ พร้อมกิจกรรมเวิร์กช็อปสำหรับมือใหม่ที่สนใจชงกาแฟดื่มด้วยตนเอง
นอกจากนี้ ภายในงานยังมีการจัดกิจกรรมให้ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการผลิตกาแฟที่ใส่ใจตั้งแต่การเพาะปลูก การคัดสรรเมล็ดกาแฟ จนถึงการแปรรูป จนได้ออกมาเป็นกาแฟคุณภาพสูงและรสชาติดี อีกทั้งช่วยเพิ่มมูลค่ากาแฟพิเศษ (Specialty Coffee) ให้มีราคาสูงกว่ากาแฟทั่วไป เพื่อชูของดีเมืองเชียงรายให้สมกับการเป็น ‘เมืองน่าลงทุน’
วน “เวียง” เจียงฮาย
เชื่อมต่อพื้นที่สำคัญในเมืองด้วย ‘Go Go Bus’
ขนส่งสาธารณะไม่สามารถเข้าถึงพื้นที่สำคัญในเมือง เป็นปัญหาหนึ่งในการใช้ชีวิตของคนเชียงรายไม่ต่างจากหลายพื้นที่ในประเทศไทย อันส่งผลต่อการเดินทางของนักท่องเที่ยวในเชียงรายอยู่ไม่น้อย
งานนี้ CEA ชวนเพื่อนเก่า ‘MAYDAY!’ องค์กรออกแบบป้ายสื่อสารสำหรับขนส่งสาธารณะให้เข้าใจง่ายและเป็นมิตรต่อทุกคน มาจับมือกับหน่วยงานในพื้นที่เชียงราย จนได้ออกมาเป็นเส้นทางเดินรถทั้งหมด 2 สายที่ครอบคลุมพื้นที่ เชื่อมต่อสถานที่สำคัญอย่างโรงเรียน สถานที่ท่องเที่ยว หน่วยงานราชการ โรงพยาบาล และระบบขนส่งสาธารณะที่มีอยู่เดิม โดยใช้กระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) ให้คนเชียงรายได้มาร่วมกันออกแบบ
โดยได้รับการสนับสนุนจาก EV Bus ChiangRai และ บัสซิ่ง ทรานซิท ในการให้บริการรถทั้ง 2 สายฟรีตลอดงานเทศกาล หวังผลักดันเชียงราย ‘เมืองน่าท่องเที่ยว’ ซึ่งแม้การให้บริการรถสาธารณะนี้จะจบลงพร้อมงานเทศกาล แต่ก็ทำให้เราเห็นความเป็นไปได้ของการสร้างบริการสาธารณะในพื้นที่ และหวังว่าจะได้รับการผลักดันให้เกิดขึ้นถาวรในอนาคต
Design Market
สนับสนุนตลาดสินค้าสร้างสรรค์จากคนเชียงราย
อีกความพิเศษที่เราอยากเล่าแถมอีกหน่อยคือ นอกจากกิจกรรมที่กล่าวไปข้างต้น ภายใน Chiangrai Sustainable Design Week 2024 ครั้งนี้ ยังให้การสนับสนุนธุรกิจของคนในพื้นที่ผ่าน ‘Design Market’ ที่รวบรวมแบรนด์สินค้า อาหาร และบริการ ที่สะท้อนการเป็นพื้นที่สร้างสรรค์ผ่านสินค้าหลากชนิด เช่น ผ้าไทย ผ้าพื้นถิ่น ของแต่งบ้าน อาหาร ไลฟ์สไตล์อื่นๆ มาให้เลือกสรรด้วย
ทำให้เราเห็นถึงศักยภาพของคนเชียงราย ทั้งในด้านการออกแบบ นวัตกรรม เศรษฐกิจ และการท่องเที่ยว ที่จุดประกายความเป็นไปได้ในการแก้ปัญหา เพื่อพัฒนาเมืองน่าอยู่ น่าลงทุน และน่าท่องเที่ยว จนเราอยากชวนให้ทุกคนได้ลองไปสัมผัสด้วยตัวเองเชียวเจ้า
Writer
โยษิตา สินบัว
Graphic Designer
