เครื่องหมายจราจรคือ ‘สัญลักษณ์จราจร’ ที่ใช้สำหรับควบคุมการจราจร มักเป็นสัญญาณแสงไฟ ป้าย ลายต่างๆ เพื่อเป็นตัวกำหนดหรือเป็นข้อบังคับการเคลื่อนตัวของจราจร ทั้งการจอด การเตือน รวมถึงแนะนำทางจราจร แบ่งเป็น 3 ประเภทหลักๆ คือ สัญญาณไฟจราจร ป้ายจราจร และเครื่องหมายจราจรอื่นๆ เช่น เครื่องหมายบนพื้นทางและขอบทางเท้า ซึ่ง ‘เครื่องหมายจราจร’ จะถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1. เครื่องหมายจราจรประเภทเตือน
เพื่อแสดงความหมายให้ผู้ที่ใช้รถใช้ถนนได้รู้ว่าทางข้างหน้าจะเป็นอย่างไร หรือบอกให้รู้ว่าควรระมัดระวังในการใช้เส้นทางข้างหน้าให้มากขึ้น เช่น เส้นแบ่งทิศทางจราจรเตือน ป้ายโค้งซ้าย-ขวา ป้ายวงเวียนข้างหน้า
2. เครื่องหมายจราจรประเภทบังคับ
การบังคับอย่างชัดเจนว่าห้ามทำสิ่งต่างๆ ตามที่เครื่องหมายได้ระบุเอาไว้โดยเด็ดขาด เช่น ป้ายหยุด ป้ายให้ทาง และอื่นๆ เมื่อทำผิดกฎหมายแล้วนั้นอาจจะก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ใช้รถใช้ถนนคนอื่นอีกด้วย
| เส้นซิกแซ็กสีขาว
‘เส้นซิกแซ็ก คือ เส้นเตือนก่อนถึงทางม้าลาย’
จากปัญหาอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่มาจากการขับรถด้วยความเร็ว และผู้ขับขี่ให้ความเห็นว่า มองสัญญาณเตือนทางม้าลายหรือสัญญาณคนข้ามไม่เห็น บ้างก็บอกว่าสัญญาณไฟจราจรอยู่สูงเกินไป สำนักการจราจรและขนส่ง (กทม.) จึงนำ ‘เส้นหยักซิกแซ็ก’ มาเป็นเครื่องหมายเสริมเตือนให้ผู้ขับขี่ชะลอ ลดความเร็ว พร้อมที่จะหยุด หรือปฏิบัติตามสัญญาณไฟ และให้ลดความเร็วในระยะ 15 เมตรก่อนถึงเขตข้ามทางม้าลาย เพื่อให้คนข้ามถนนได้อย่างปลอดภัย
ซึ่งมีการเริ่มใช้บนถนนดินสอ ถนนรอบศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร (เสาชิงช้า) และถนนอโศกมนตรี รวมทั้งจะขยายไปยังถนนสายอื่นๆ ต่อไปอีก โดยสัญลักษณ์เส้นซิกแซ็กนี้ได้นำต้นแบบมาจากประเทศอังกฤษ ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์การจราจรสากลที่มีใช้กันอยู่ทั่วไป ทั้งอังกฤษ ศรีลังกา สิงคโปร์ และอื่นๆ มีลักษณะเป็นเส้นสีขาว ซิกแซ็กคล้ายฟันปลา
| สัญลักษณ์ ‘เขตปลอดภัย’
‘เขตปลอดภัย คือ พื้นที่ให้คนเดินเท้าสามารถข้ามทางหรือหยุดรอก่อนที่จะข้ามทางต่อไป’
เพื่อการใช้ท้องถนนที่สมบูรณ์แบบแล้วนั้น ไม่ใช่แค่รถที่เราต้องใส่ใจ แต่รวมไปถึงการเอาใจใส่คนที่ใช้ถนนเพื่อการสัญจรด้วย อย่าง การสร้างพื้นที่ให้ประชาชนคนทั่วไปได้เดินข้ามถนนอย่างปลอดภัยในบริเวณพื้นที่ทางแยกต่างๆ โดยการสร้างสัญลักษณ์ ‘เขตปลอดภัย’ เพื่อบอกถึงบริเวณหยุดรอ พื้นที่ให้คนหยุดรถ-ลงรถ หรือหยุดรอก่อนจะข้ามทางต่อไป เช่น บริเวณที่ทาสีขาวกลางถนน หรือที่เรียกว่าเกาะสมมติ โดยการตีเส้นสีขาวในแนวขวางบนพื้นถนน เพื่อแสดงให้ผู้ขับขี่ได้เห็นสัญลักษณ์อย่างชัดเจนทุกเวลา จะได้ระมัดระวังในการขับขี่
| จุดจอดสายบิด ‘จยย. MC’
‘จยย. MC คือ ช่องหยุดรถจักรยานยนต์เพื่อรอสัญญาณไฟจราจรบริเวณทางแยก’
จากปัญหารถจักรยานยนต์จอดล้ำเส้น และกีดขวางเส้นทางม้าลายหรือทางคนเดินข้ามส่วนหนึ่ง เกิดจากไม่มีที่จอดระหว่างรอสัญญาณไฟ จึงทำให้เกิดเส้นช่องจราจรสำหรับรถจักรยานยนต์ พื้นที่ที่เอื้ออำนวยความเป็นระเบียบเรียบร้อยสำหรับรถมอเตอร์ไซค์ และเป็นสัญลักษณ์สำหรับหยุดรอสัญญาณจราจรบริเวณทางแยกต่างๆ อีกทั้งช่วยเตือนให้เหล่านักบิดทั้งหลายจอดในพื้นที่ที่กำหนดและไม่ควรล้ำเส้นออกมานั่นเอง
ซึ่งในปัจจุบัน ช่องจราจรมอเตอร์ไซค์เกิดขึ้นแล้วประมาณ 5 – 6 ทางแยก ทั้งแยกคอกวัว แยกศรีอยุธยา แยกศาลาแดง และแยกพระราม 9 โดย สจส. ‘สำนักการจราจรและขนส่ง’ ได้ตั้งเป้าทำช่องจอดให้ครบ 40 แยกไฟแดงที่สำคัญๆ โดยลักษณะของเครื่องหมาย จยย. MC เป็นช่องสี่เหลี่ยมผืนผ้า และมีข้อความภายในช่องว่า ‘จยย. MC’
| เส้นแนวช่องจราจรผ่านทางแยก
‘เส้นแนวช่องจราจรผ่านทางแยก คือ การขับรถไปตามแนวช่องเดินรถ’
เมื่อถึงบริเวณทางแยก รถจากหลากหลายเส้นทางจะวิ่งตัดผ่านซึ่งกันและกัน นอกจากตัวช่วยสำคัญอย่างสัญญาณไฟแดงที่จะช่วยให้รถสวนกันได้อย่างราบรื่นแล้วนั้น ก็มี ‘เส้นแนวช่องจราจรผ่านทางแยก’ ที่จะช่วยอำนวยความสะดวกสบายต่อผู้ขับขี่เมื่อปฏิบัติตามกฎระเบียบ และทำให้คนขับรถไม่สับสนระหว่างเลนขณะที่กำลังขับรถอยู่ ซึ่งลักษณะเส้นจะประกอบด้วยเส้นประสีขาว และขีดที่คล้ายๆ กับกากบาท ซึ่งบางที่อาจจะมีลักษณะที่ต่างกัน แต่เมื่อพบเจอกับสัญลักษณ์แบบนี้ก็จะเป็นการบ่งบอกให้เรานั้นสามารถขับตามแนวช่องเดินรถของเรา โดยไม่ต้องไปเบียดกับรถคันอื่นๆ จนเกิดอุบัติเหตุได้นั่นเอง
| เส้นประ ‘แยกบางพลัด’
‘เส้นประ คือ เส้นแบ่งทิศทางจราจร’
บ่อยครั้งที่ท้องถนนยังคงเกิดปัญหาอุบัติเหตุรถชน รถคว่ำ อยู่เสมอๆ ด้วยสาเหตุที่หลากหลาย ทั้งปาดหน้า ตัดหน้า เปลี่ยนเลนแบบกะทันหัน แซงในที่ที่ไม่ควรแซง อย่างบริเวณคอสะพานต่างๆ ซึ่งในช่องทางการจราจรบนท้องถนนมักมีการแบ่งเลนสำหรับผู้ขับขี่ไว้อย่างชัดเจนคือ ‘เส้นประแบ่งทิศทางจราจรปกติ’ มีไว้เพื่อเป็นสัญลักษณ์บอกถึงการเปลี่ยนเลนของผู้ขับขี่ เมื่อเห็นสัญลักษณ์นี้เราจึงสามารถออกจากทางร่วมเพื่อย้ายเปลี่ยนเลนได้ ทั้งนี้ควรมองรถที่อยู่รอบๆ คันอย่างรอบคอบด้วย
เส้นประแบ่งทิศทางจราจรเตือน เป็นเครื่องหมายที่ให้ทราบว่าจะถึงเขตทางข้ามแยก เขตห้ามแซง เว้นแต่จะเปลี่ยนเส้นทางเดินรถ หรือกลับรถ ขับข้ามเส้นได้แต่ต้องระวังเป็นพิเศษ เพื่อความปลอดภัยและลดอุบัติเหตุให้น้อยลง การตีเส้นประเดินรถที่เคยเป็นที่ฮือฮาในบริเวณ ‘แยกบางพลัด’ ด้วยเส้นที่ทับซ้อนกันเสมือนเป็น ‘แพตเทิร์นผ้า’ หรืองาน ‘ศิลปะกราฟิกบนถนน’ เลยก็ว่าได้ ซึ่งถ้ามองในมุมสูงแล้วนั้นอาจทำให้ดูสับสนได้ แต่ถ้าในมุมมองของผู้ขับรถพื้นราบก็จะสามารถขับตามแนวเส้นประได้ตามปกติ แถมเส้นเหล่านั้นยังอำนวยความสะดวกแก่ผู้ที่ขับรถสัญจรผ่านบริเวณแยกบางพลัดและแยกไฟฉาย ให้สามารถสัญจรได้เป็นระเบียบและคล่องตัวเป็นอย่างดีอีกด้วย
Sources :
Grandprix Online | www.grandprix.co.th/เส้นจราจรควรรู้-รู้แล้ว
Prakanmart | prakanmart.net
Thairath | www.thairath.co.th/content/474160, www.thairath.co.th/content/1005175
Voice TV | www.voicetv.co.th/read/487209
โรงเรียนสอนขับรถ Nonthaburi Driving School
Writer
