การบุกรุกของรัสเซียในช่วงสามสัปดาห์ที่ผ่านมา ทำให้หลายพื้นที่ในยูเครนกลายเป็นจุดอันตรายและเสี่ยงเกิดสงครามระหว่างสองประเทศ ชาวยูเครนมากกว่า 3 ล้านคนต้องอพยพข้ามพรมแดนไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ขณะเดียวกันชาวยูเครนจำนวนหนึ่งยังคงต้องปักหลักอยู่ในประเทศ เพื่อต่อสู้กับกองทัพรัสเซีย ปกป้องบ้านเมือง คุ้มครองชีวิตผู้คน รวมไปถึงรักษาวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของยูเครนไว้
Kharkiv Art Museum ในเมืองคาร์คิฟ ทางตะวันออกเฉียงเหนือของยูเครน คือหนึ่งในคอลเลกชันงานศิลปะและศิลปะประยุกต์ที่ใหญ่ที่สุดในยูเครน โดยรวบรวมผลงานไว้มากกว่า 25,000 ชิ้น เมื่อไม่นานมานี้ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้เสียหายจากการโจมตีทางอากาศของกองทัพรัสเซียในพื้นที่ใกล้เคียง แรงระเบิดทำให้ประตูและหน้าต่างแตกกระจัดกระจาย ส่วนภายในอาคารยังมีฝุ่นปกคลุมไปทั่ว
เมื่อประตูและหน้าต่างของอาคารแตกเป็นเสี่ยงๆ ผลงานศิลปะจัดแสดงและแขวนอยู่สัมผัสกับอุณหภูมิเยือกแข็งและหิมะจากภายนอกติดต่อกันหลายสัปดาห์ ซึ่งความชื้นและอากาศเย็นจัดอาจทำให้งานศิลปะที่ทรงคุณค่าเหล่านี้เสียหายได้ ตอนนี้เจ้าหน้าที่ของ Kharkiv Art Museum จึงพยายามนำผลงานไปเก็บรักษาให้ได้มากที่สุด ความย้อนแย้งก็คือศิลปะจำนวนมากที่พิพิธภัณฑ์ต้องป้องกันจากกองทัพรัสเซียก็คือ ผลงานที่รังสรรค์โดยศิลปินชาวรัสเซียเอง
Maryna Filatova หัวหน้าแผนกศิลปะต่างประเทศของ Kharkiv Art Museum แสดงความคิดเห็นว่า “ฉันไม่รู้ว่าพวกเขาต้องเป็นคนประเภทไหน ถึงกล้าฆ่าประชาชน โจมตีสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ และทำลายศิลปะทางวัฒนธรรมได้ลงคอ”
Filatova ยังเปิดเผยอีกว่า พิพิธภัณฑ์จะประเมินความเสียหายทั้งหมดได้ก็ต่อเมื่อสงครามสิ้นสุดลง ดังนั้น พวกเธอจะพยายามทำเต็มที่เพื่อรักษาศิลปะทั้งหมดไว้
นอกจาก Kharkiv Art Museum ตอนนี้ศิลปิน แกลเลอรี และพิพิธภัณฑ์ทั่วยูเครนก็กำลังเร่งป้องกันผลงานด้วยพลาสติกกันกระแทก ก่อนจะนำไปเก็บไว้ในหลุมหลบภัย เพื่อป้องกันไม่ให้ทรัพย์สินทางวัฒนธรรมของประเทศถูกกองทัพรัสเซียทำลาย อย่างเช่น ที่เมืองโอเดสซา บนชายฝั่งทางใต้ของยูเครน เหล่าอาสาสมัครนำกระสอบทรายหลายร้อยใบวางล้อมรอบอนุสาวรีย์ของดยุกแห่งรีเชอลีเยอ (Duke de Richelieu) ผู้ว่าราชการเมืองในต้นศตวรรษที่ 19 กระสอบทรายทั้งหมดถูกวางไว้ตั้งแต่บริเวณฐาน และซ้อนกันสูงขึ้นเรื่อยๆ จนถึงไหล่ของรูปปั้น เหลือเพียงศีรษะและแขนขวาที่เหยียดออกมาเท่านั้น
ส่วนที่ Andrey Sheptytsky National Museum ในเมืองลวีฟ ใกล้ชายแดนโปแลนด์ ตอนนี้พิพิธภัณฑ์ได้เก็บภาพวาด ประติมากรรม วัตถุ และหนังสือหายาก ครบทุกชิ้นแล้ว จนผนังของพิพิธภัณฑ์ที่เคยเต็มไปด้วยงานศิลปะว่างเปล่าทั้งหมด
Ihor Kozhan ผู้อำนวยการ Andrey Sheptytsky National Museum อธิบายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นว่า “การโจมตีครั้งนี้ ผู้นำรัสเซียไม่สนใจว่าประชาชนและเด็กๆ จะถูกฆ่าตายกี่คน หรือผลงานศิลปะจะถูกทำลายกี่ชิ้น ถ้าเราอยากรักษาประวัติศาสตร์และมรดกของยูเครนให้คงอยู่ต่อไป เราต้องนำผลงานทุกชิ้นไปเก็บและซ่อนไว้อย่างมิดชิด”
ท่ามกลางการโจมตีและการรุกรานของรัสเซียที่มีแนวโน้มจะรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ การเก็บรักษาผลงานศิลปะและมรดกทางประวัติศาสตร์จึงเป็นเพียงไม่กี่วิธีที่ผู้คนพอจะทำได้ เพื่อรักษาไว้ซึ่งอัตลักษณ์และตัวตนทางศิลปวัฒนธรรมที่แข็งแกร่งของชาวยูเครนไว้ให้มากที่สุด
Sources :
Axios | t.ly/WRnS
Bangkok Post | t.ly/TIIh
Daily Sabah | t.ly/S0WF
DW | t.ly/IncCQ
Observer | t.ly/wwgs
Washington Post | t.ly/X07iu
Writer
