Smart Pole หรือเสาไฟอัจฉริยะ เป็นแนวคิดในการนำเอาเทคโนโลยี นวัตกรรม และความคิดสร้างสรรค์ มาผสมผสานสร้างสิ่งใหม่ ให้มีหน้าที่การทำงานที่หลากหลาย สิ่งเหล่านี้อาจจะไม่ใช่สิ่งสำคัญที่เมืองของเราขาดในตอนนี้ แต่หมายถึงศักยภาพที่มากขึ้นของโครงสร้างพื้นฐานเมือง คุณภาพที่มากขึ้นของประชากรไปในเวลาเดียวกัน
และเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงเมืองให้เข้าสู่ Smart City ซึ่งคำว่าเมืองอัจฉริยะอาจไม่ได้หมายรวมถึงแค่เมืองทางกายภาพ แต่อาจหมายรวมถึงศักยภาพและความสามารถที่เพิ่มขึ้นของผู้คนภายในเมือง ผ่านการใช้เทคโนโลยีในวิถีชีวิตประจำวัน
พื้นที่ริมถนน
หากอยากเริ่มติดตั้งเสา Smart Pole สักต้น พื้นที่ริมถนนบริเวณจุดรอรถสาธารณะเป็นจุดที่ควรนำร่องติดตั้ง Smart Pole เป็นอันดับต้นๆ เพราะเป็นบริเวณที่เกิดกิจกรรมของคนหลายช่วงอายุ มีผู้คนสัญจรผ่านไปมา มีคนนั่งรอใช้บริการรถสาธารณะ ฟังก์ชันที่อยากนำเสนอจึงอยากเริ่มจากอะไรที่ง่ายๆ แต่ใช้งานได้จริงในชีวิตประจำวันของคนเมือง
เริ่มต้นจากการเปลี่ยนมาใช้พลังงานทดแทนจากธรรมชาติอย่างแสงอาทิตย์ (Solar Cell) เพื่อกลบจุดอ่อนที่ว่า เสาไฟแบบเดิมมีฟังก์ชันการใช้งานเพียงช่วงเวลากลางคืน แต่ Smart Pole สามารถกักเก็บพลังงานธรรมชาติในตอนกลางวันเพื่อใช้หล่อเลี้ยงภายในระบบ
ในยุคที่คนทั้งโลกสนใจปัญหาสิ่งแวดล้อมและมีนโยบายกระตุ้นให้ประชากรโลก หันมาใช้พลังงานไฟฟ้าแทนการใช้พลังงานน้ำมัน รถพลังงานไฟฟ้าจึงได้ถือกำเนิดขึ้นอย่างแพร่หลายในประเทศโลกที่ 1 แต่เมื่อมองย้อนกลับมาในประเทศไทย หนึ่งสิ่งที่ทำให้นโยบายการใช้รถยนต์ไฟฟ้ายังไม่ประสบความสำเร็จนัก เป็นเพราะปัญหาสถานีชาร์จไฟไม่เพียงพอต่อความต้องการ การเกิดขึ้นของ Smart Pole ที่มีฟังก์ชัน Charging Station จึงกลายเป็นหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจ ซึ่งจะร่วมผลักดันให้คนหันมาใช้รถยนต์ไฟฟ้า มากขึ้น
ความสามารถต่อมาคือ Information Display และ Wireless Network เนื่องด้วยเราเข้าสู่ยุคของข้อมูลข่าวสาร (Information Society) การรับรู้ข่าวสารที่รวดเร็ว และกระจายอย่างทั่วถึงจึงเป็นเรื่องสำคัญ Smart Pole จึงมีหน้าจอสำหรับแจ้งข้อมูลข่าวสารในแต่ละช่วงเวลาให้ผู้สัญจรพบเห็นได้ในเมือง เช่น ข้อมูลเรื่องโรคระบาด ประชาสัมพันธ์จากทางภาครัฐ ฯลฯ
หรือแม้กระทั่งบางคนอาจจะไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลจากการขาดอินเทอร์เน็ต ฟังก์ชันนี้ก็ตอบโจทย์ชีวิตคนมากขึ้น นอกจากประชาชนที่เดินผ่านไปผ่านมาได้ติดตามข่าวสารแล้ว ยังใช้งานอินเทอร์เน็ตฟรีได้ในเวลาเดียวกัน พร้อมด้วยเครื่อง Alcohol Spray เพื่อเสริมสุขอนามัยของผู้คนในเมือง ให้เหมาะสำหรับช่วงเวลาการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19
หมดห่วงเรื่องความปลอดภัยด้วย CCTV & Emergency Alert ที่สามารถบันทึกเหตุการณ์โดยรอบ โดยไม่ต้องเป็นกังวลว่าข้อมูลจะสูญหายหรือขัดข้องเหมือนในข่าวที่เราคุ้นเคย เพราะกล้อง CCTV เชื่อมต่อกับระบบอินเทอร์เน็ต สำรองข้อมูลอยู่ตลอดเวลา พ่วงด้วย Emergency Call โทรแจ้งเหตุได้ทันทีเมื่อพบเห็นสิ่งผิดปกติ ตัวเสาจะส่งสัญญาณแจ้งเตือนด้วยเสียงไซเรน เพื่อแจ้งเหตุด่วนเหตุร้าย หรือภัยพิบัติที่เกิดขึ้นได้จากระยะไกลผ่านศูนย์ควบคุม
พื้นที่ธุรกิจ
ย่านธุรกิจนับเป็นย่านที่มีจำนวนคนหนาแน่น เนื่องจากการเป็นศูนย์รวมของการทำงาน ศูนย์รวมของห้างสรรพสินค้า Smart Pole ต้นนี้จึงถูกออกแบบให้ครอบคลุมวิถีชีวิตคนรุ่นใหม่
เริ่มจากเรื่องความปลอดภัยของคนทุกกลุ่ม เพื่อแสดงให้เห็นถึงความเป็นย่านธุรกิจที่ทันสมัย ตอบโจทย์ Smart City ทางม้าลายจึงต้องพิเศษมากขึ้น ด้วยฟังก์ชัน Hologram Crosswalk ที่พร้อมฉายไฟลงมาบนถนนเพื่อเป็นสัญญาณให้รถและคนใช้งานมองเห็นได้ในระยะไกล สร้างความปลอดภัยให้กับคนใช้งาน
Traffic Sign for Colour Blind Users ควบรวมเสาไฟให้แสงสว่างกับเสาไฟจราจรเป็นต้นเดียว เพื่อลดจำนวนทัศนอุจาดจากจำนวนเสาไฟและสายไฟมากมายภายในเมือง ตัวสัญญาณไฟถูกออกแบบให้คนตาบอดสีมองเห็นได้เมื่อเกิดการเปลี่ยนสัญญาณไฟ ด้วยดีไซน์พิเศษที่ทำให้คนตาบอดมองเห็นสัญลักษณ์ได้ไม่ต่างจากคนสายตาปกติ
IT Charging ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์คนทำงานในยุคปัจจุบัน อาจจะมีบางครั้งที่เราลืมชาร์จอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ก่อนออกจากบ้าน มันคงไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะหาที่ชาร์จเมื่อเราอยู่นอกบ้าน เสาต้นนี้จึงมีช่องสำหรับเสียบชาร์จอุปกรณ์ต่างๆ ที่ไม่ว่าคุณจะมีอุปกรณ์ที่ใช้ช่องชาร์จพลังงานแบบ Lightning หรือ Type-C ก็มีให้อย่างครบครัน
Trading Display พอได้ยินชื่อนี้แล้ว เหล่านักลงทุนต้องหันมองทุกครั้งเมื่อพบเห็น เหตุเพราะตัวเลขหุ้นและเหรียญสกุลเงินคริปโทเคอร์เรนซีมีอัตราการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว เพียงแค่คุณเดินข้ามถนนอาจทำให้พลาดโอกาสสำคัญทางธุรกิจ เสาต้นนี้จึงถูกออกแบบมาให้คุณไม่พลาดโอกาสนั้น Density Sensor โหมดข้อมูลที่ระบุความหนาแน่นของประชากรในพื้นที่ เชื่อมโยงข้อมูลเข้ากับระบบอินเทอร์เน็ต ทำให้เราคาดการณ์การเดินทางได้ล่วงหน้าว่า ควรเดินทางเข้าออกพื้นที่ในช่วงเวลาไหนจึงจะเหมาะสมที่สุด
พื้นที่สวนสาธารณะ
สวนสาธารณะเป็นหนึ่งในสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวเมืองจะดีแค่ไหนหากเสาไฟในสวนมีประโยชน์ได้มากกว่าการให้แสงสว่าง และคงดีไม่น้อยหากฟังก์ชันการใช้งานคิดเพื่อสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น นอกเหนือจากมนุษย์ Animal House จึงเป็นบ้านที่ให้เหล่าสัตว์น้อยนานาชนิด ไม่ว่าจะเป็นนก หรือกระรอกก็เข้ามาอาศัยได้
Solar Umbrella จากการประยุกต์เอาความต้องการของผู้ใช้งานสวนสาธารณะส่วนใหญ่ นั่นคือการพักผ่อนหย่อนใจ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการดังกล่าว เราจึงออกแบบพื้นที่ด้านบนเสาให้เป็นร่มขนาดใหญ่เพื่อสร้างร่มเงาให้คนได้หลบแดด และเสริมด้วย Public Seating ให้คนได้นั่งพักเหนื่อยหลังจากออกกำลังกาย ทั้งยังตอบโจทย์กิจกรรมที่หลากหลายภายในสวนอย่างการปั่นจักรยานด้วยระบบ EV Charging สำหรับชาร์จไฟฟ้าในกรณีฉุกเฉิน
เท่านั้นยังไม่พอ เพื่อความกลมกลืนกับพื้นที่สีเขียวภายในสวนสาธารณะ จึงมีรายละเอียดเล็กๆ ที่เพียงได้เห็นก็ชุบชูใจได้ระดับหนึ่งเรียกว่า Vertical Greenery สวนแนวตั้งขนาดเล็กที่สามารถประดับตกแต่งด้วยต้นหรือดอกไม้ เพื่อเพิ่มสีสันและความเป็นธรรมชาติให้กับเสาต้นนี้ได้อย่างน่ารักน่าชัง
พื้นที่หน้าตลาด
มาถึงจุดที่มีสีสันและครึกครื้นไม่น้อยกว่าพื้นที่อื่นๆ นั่นก็คือพื้นที่บริเวณหน้าตลาด การออกแบบ Smart Pole ในพื้นที่แห่งนี้จึงต้องตอบโจทย์การใช้งานที่มักจะมีผู้คน รถ สัญจรไปมาขวักไขว่ รวมถึงเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและแหล่งจัดงานเทศกาลของชุมชนไปในเวลาเดียวกัน
เพื่อตัดปัญหาการหาแผงร้านค้าไม่เจอ จึงออกแบบให้มี Shop Locator เพื่อให้ข้อมูลตำแหน่งรายละเอียดการเปิด-ปิดของร้านค้าภายในตลาด ผ่านหน้าจอหลากหลายภาษา ที่นอกจากคนในพื้นที่ได้ใช้งาน คนต่างถิ่นเองก็สามารถใช้ด้วย
Public Transportation Services ตัวช่วยแก้ปัญหาการเรียกรถสาธารณะ โดยออกแบบให้เชื่อมโยงกับแอปพลิเคชันอื่นในการเรียกรถ รถรับจ้าง เป็นจุดรอรถสาธารณะ และที่สำคัญยังเชื่อมโยงไปยังกลุ่มวินมอเตอร์ไซค์บริเวณใกล้ตลาด เพื่อกดเรียกไปยังสถานที่อื่นได้ในจุดเดียว
Neon Solar Cell ไฟสร้างสีสันพลังงานแสงอาทิตย์ที่สามารถปรับแต่งให้เข้ากับเทศกาลต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นงานบวช งานวัด วันคริสต์มาส ก็สามารถเปลี่ยนสีให้ตรงกับธีมของงาน ตอบโจทย์คนรักงานเทศกาล เมื่อมีงานสังสรรค์ในบางครั้งอาจจะเกิดเหตุทะเลาะวิวาท จึงเพิ่มฟังก์ชัน Panic Button ปุ่มฉุกเฉินเมื่อเกิดเหตุด่วนเหตุร้าย เมื่อกดเสาต้นนี้จะส่งสัญญาณไปยังสถานีตำรวจที่ใกล้เคียง เพื่อมาระงับเหตุได้ทันท่วงที
ฟังก์ชันต่างๆ ของเสาไฟฟ้าที่เรายกมาพูดถึงอาจยังไม่ได้เกิดขึ้นจริงซะทั้งหมด แต่เป็นไอเดียที่แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของเสาไฟฟ้าที่เป็นได้มากกว่าเสาไฟให้แสงสว่างยามค่ำคืนเพียงอย่างเดียว เพราะช่วงเวลาไม่กี่ปีที่ผ่านมาเราเริ่มเห็นทิศทางการเปลี่ยนแปลงของโลกมากขึ้น หลายประเทศเริ่มหยิบเอาแนวคิด Smart Pole ไปประยุกต์ใช้และสร้างขึ้นเพื่อใช้งานจริงๆ กันบ้างแล้ว เราก็แอบหวังว่าสักวันหนึ่งกรุงเทพฯ จะกลายเป็นเมือง Smart City ที่มี Smart Pole ใช้อย่างแพร่หลายกับเขาบ้าง อนาคตภาพเสาไฟฟ้าที่เราเห็นจนชินตา คงไม่ใช่แค่แหล่งโฆษณาร้านหมูกระทะ จุดปลดทุกข์ของน้องหมา หรือพื้นที่แปะป้ายเงินด่วนอีกต่อไป
Sources :
Aeris | https://bit.ly/3bHP8md
BBC | https://bbc.in/3hFrJWo
FoundTech | https://bit.ly/2SdfrJR
Writer
นันทพงศ์ ตั้งตรงใจสกุล
Graphic Designer
