คุณอยากเห็นอะไรบนโลกกลมๆ ใบใหญ่ที่มีประชากรทั้งหมด 7.8 พันล้านคน ?
สำหรับเรา เราอยากเห็นผู้พิการได้ออกมาเฉิดฉายบนเส้นทางการทำงานเหมือนกับคนทั่วๆ ไป เพราะแม้โลกจะมีประชากรผู้พิการมากกว่า 2 พันล้านคน แต่เรากลับเห็นผู้พิการที่ใช้ชีวิตอยู่ในอุตสาหกรรมการทำงานอย่างบางตาทั้งในไทยและต่างประเทศ เช่นเดียวกับ 5 ร้านกาแฟแนวคิดดีจากประเทศไทย สหรัฐอเมริกา และญี่ปุ่น ที่อยากเห็นผู้พิการใช้ชีวิตได้ตามปกติแบบเรา
Urban Guide ชวนไปรู้จัก 5 ร้านกาแฟ 3 สัญชาติที่เชื่ออย่างเต็มหัวใจว่าผู้พิการมีศักยภาพและความสามารถที่ไม่น้อยไปกว่าใคร ทำให้บาริสต้าและพนักงานในร้านเป็นผู้พิการและผู้ที่มีความต้องการพิเศษทั้งหมด ไม่เพียงเท่านั้นพนักงานทุกคนยังชวนให้เราทุกคนกลับมาตระหนักและมองคนพิการเป็น ‘คน’ เท่ากัน
| ‘Dots Coffee’ ร้านกาแฟที่จับมือบาริสต้าตาบอดออกมาเจอแสงสว่าง
“ร้านเราเป็นร้านแรกในประเทศไทยที่เชื่อใจและกล้าให้บาริสต้าตาบอดทำงานเองทั้งหมด โดยไม่ต้องมีคนทั่วไปช่วย เพื่อให้ทุกคนได้เห็นความสามารถ และให้เขาอยู่ในที่สว่างมากกว่ามุมที่ต้องหลบซ่อนศักยภาพของตน”
เบนซ์-ปิยทัศน์ ตั้งชูทรัพย์ ผู้จัดการร้าน Dots Coffee บอกเราอย่างภูมิใจที่ร้านกาแฟที่ตนเป็นผู้ฝึกสอนงานให้พนักงานและบาริสต้าตาบอดตั้งแต่สอนจับเครื่อง อุปกรณ์ ใส่ด้ามชง ดมกลิ่นเพื่อแยกชนิดเครื่องดื่ม ชงสูตรกาแฟอย่างชำนาญ คิดเงินได้โดยไม่มีปัญหา และเปิด-ปิดร้านได้เองโดยไม่ต้องมีใครช่วย จนสามารถมีพนักงานในร้านร่วม 10 คนแล้ววันนี้
การเดินทางของ Dots Coffee เริ่มจากเจ้าของร้าน 2 สัญชาติคือ Julien Wallet-Houget ชาวสวิตเซอร์แลนด์ และ กาวิน ควงปาริชาต หนุ่มไทยที่อยากทลายกรอบของคนส่วนใหญ่ที่มองการอุดหนุนอาชีพคนตาบอดเพียงเพราะความสงสาร แต่ไม่ได้คาดหวังประสิทธิภาพและความอร่อย ให้เป็นร้านกาแฟที่บาริสต้าตาบอดทำงานทุกอย่างในร้านได้อย่างดี สามารถสร้างความประทับใจให้ลูกค้าตั้งแต่เปิดประตูเข้ามาในร้านที่สะอาดสะอ้านจากการปัดฝุ่น เช็ดถู โดยพนักงานตาบอด ลิ้มรสกาแฟอาราบิก้าคุณภาพจากโรงคั่วเชียงรายที่บาริสต้าตาบอดชงจนคนกลับมาซื้อซ้ำบ่อยๆ และการใช้เทคโนโลยีคิดเงินที่แม่นยำ เพียงแค่ยื่นแบงก์ไปยังกล้องก็สามารถรู้ได้เลยว่าต้องทอนลูกค้าเท่าไหร่ เราจึงไม่แปลกใจที่เมนูอเมริกาโน่เย็นของที่นี่จะหอมละมุนจนไปอยู่ในใจลูกค้าได้อย่างลงตัวและมีลูกค้าประจำกลับมาซื้อซ้ำบ่อยๆ
ที่ตั้ง : KX-Knowledge Exchange Center มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
Facebook : Dots Coffee
| ‘กาแฟ คุณทาม’ ร้านกาแฟรสเปรี้ยวอมหวานที่มีเจ้าของเป็นคนหูหนวก
ทาม-อิศรุจน์ อิศรางกูร ณ อยุธยา ผู้พิการทางการได้ยินเปิดกิจการเป็นเจ้าของร้านกาแฟประจำจังหวัดพิษณุโลกตั้งแต่จบ ม.6 ทามเริ่มสั่งสมประสบการณ์ในสายอาชีพบาริสต้าตั้งแต่เข้าเรียนที่โรงเรียนพิษณุโลกปัญญานุกูล โรงเรียนเฉพาะทางที่สอนอาชีพให้กับนักเรียนที่มีความบกพร่องด้านการได้ยิน โดยเขาเลือกอาชีพบาริสต้าเพราะมีพรสวรรค์ในการแยกแยะรสชาติกาแฟแต่ละชนิดได้อย่างง่ายๆ จะเป็นลาเต้ มอคค่า หรือคาราเมลมัคคิอาโต้ ก็แยกได้หมด ! และได้ร่ำเรียนการชงกาแฟจากมือชงชื่อดังเจ้าหนึ่งจนช่ำชอง ก่อนจะมีโอกาสขาย Coffee Truck ของโรงเรียนไปออกงานตามบูธต่างๆ ก่อนคุณพ่อจะรีโนเวทส่วนหนึ่งของบ้านให้เป็นร้านกาแฟของลูกชาย
ตลอด 2 ปีเต็ม ที่ทามเป็นเจ้าของร้านกาแฟ ทามคัดสรรเมล็ดพันธุ์จากโรงคั่ว Forest Roaster ที่ให้รสกาแฟที่เปรี้ยวอมหวานคล้ายผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ เพื่อเสิร์ฟเป็นกาแฟสด กาแฟดริป และกาแฟไซฟอนรสดีในราคาย่อมเยาว์ แถมยังได้ฝึกฝนการอ่านปากและท่าทางของลูกค้าเพื่อให้ง่ายต่อการสื่อสารมากขึ้น “เพราะทามก็คือมนุษย์คนหนึ่งที่อยากมีงาน มีเงิน และอยากเป็นหัวหน้าครอบครัวที่ดีในอนาคตเหมือนคนทั่วๆ ไป”
ที่ตั้ง : ถ.เทพารักษ์ 3/21 เทศบาลนครพิษณุโลก
Facebook : กาแฟ คุณทาม
| ‘Bitty & Beau’s Coffee’ ร้านกาแฟที่ทำให้เด็กดาวน์ซินโดรมรู้สึกโชคดีที่เกิดมาบนโลก
ร้านกาแฟแห่งนี้เปิดเพลงของ Justin Bieber ให้พนักงานในร้านเต้นรำระหว่างทำงาน ร้านกาแฟแห่งนี้เสิร์ฟ Cotton Candy Frappuccino เป็นเมนูพิเศษที่ได้รับความนิยมจนลูกค้ายิ้มทุกครั้งที่กิน และร้านกาแฟแห่งนี้โอบกอดผู้มีความบกพร่องทางสติปัญญากว่า 120 ชีวิตให้เป็นบาริสต้าที่รู้สึกโชคดีที่ได้เกิดมาบนโลก
เรากำลังพูดถึง Bitty & Beau’s Coffee Shop ร้านกาแฟอารมณ์ดีที่นำเสนอรอยยิ้มของเด็กดาวน์ซินโดรมที่ชงกาแฟรสละมุนให้ผู้คนในสหรัฐอเมริกา โดยจุดเริ่มต้นของร้านเกิดจาก Amy Wright คุณแม่ลูก 4 ที่มีลูกสาวและลูกชายคนสุดท้องเป็นดาวน์ซินโดรมและมองเห็นปัญหา ณ ขณะนั้น ที่กว่า 80 เปอร์เซ็นต์ของผู้มีความบกพร่องทางสติปัญญาทั้งประเทศไม่ได้ถูกจ้างงาน ทั้งๆ ที่มีศักยภาพมากพอ เธอจึงสร้างร้านกาแฟที่ทำให้ลูกของเธอและเด็กผู้มีความบกพร่องทางสติปัญญาในสหรัฐอเมริกา มองเห็นศักยภาพของตัวเองและใช้ชีวิตร่วมกับคนอื่นมาแล้วกว่า 4 ปี
ปัจจุบัน Bitty & Beau’s Coffee Shop ขยายสาขาและจ้างงานผู้มีความบกพร่องทางสติปัญญา 120 คน 4 สาขา ได้แก่ เมืองวิลมิงตัน เมืองชาร์ลสตัน เมืองซาวันนาห์ และเมืองแอนแนโพลิส
“การที่ฉันได้เป็นบาริสต้า นอกจากจะช่วยให้ฉันมั่นใจแล้ว ยังทำให้ฉันเติบโตมาเป็น ‘มนุษย์ทั่วไป’ ที่มีความสุขและสนุกกับชีวิต” Jesse หนึ่งในพนักงานในร้านกล่าว
ที่ตั้ง : 4949 New Centre Drive Wilmington
159 Church Street Charleston
319 W. Congress St.Savannah
124 Dock St.Annapolis
Facebook : Bitty & Beau’s Coffee
| ‘Red, White, and Brew’ ร้านกาแฟของนักกรีฑาออทิสติกที่อยากกำหนดชะตาชีวิตตัวเอง
“หลังจากที่ผมอายุ 21 ปี ผมตระเวนสมัครงานไปหลายที่ แต่ไม่มีที่ไหนจ้างผมเลย”
Michael Coyne นักกรีฑาโอลิมปิกพิเศษ ชาวอเมริกัน ถูกปฏิเสธทุกครั้งที่ไปสมัครงานเพียงเพราะเขาเป็นออทิสติก ครั้งแล้วครั้งเล่าที่ Michael ต้องกลับบ้านมากลุ้มใจถึงสถานะว่างงานและเศร้าใจที่ผู้คนภายนอกสร้างอัตลักษณ์เชิงลบต่อตัวเขา มองเขาเป็นคนไม่มีความสามารถ ทั้งๆ ที่ยังไม่ได้เห็นเขาทำงาน เขาจึงหยุดการสมัครงานและเปลี่ยนเป็น ‘ทำงาน’ ให้คนอื่นเห็นเลย ด้วยการตัดสินใจไปสมัครเรียนคลาสธุรกิจที่ The State’s Developmental Disabilities Council เพื่อกลับมาทำธุรกิจของตัวเองและหวังอยากให้คนออทิสติกคนอื่นๆ ได้มีส่วนร่วมในร้านของตน
Michael ก่อตั้ง Red, White, and Brew ไว้ขายเมล็ดกาแฟคั่วพื้นเมือง ขายขนมมัฟฟิน พิซซ่าคาลโซเน่ และเปิดโอกาสให้เด็กๆ กลุ่ม Budding Violet หรือกลุ่มเด็กออทิสติกที่รักในงานศิลปะ วางขายสินค้างานคราฟต์ทำมือในร้านเพื่อหวังให้ลูกค้าที่เข้ามา ได้เห็นความสามารถของคนออทิสติก ลบทัศนคติเชิงลบของผู้คนในสหรัฐอเมริกา และในอนาคตอันใกล้เขามีแพลนจะชวนผู้พิการที่มีความต้องการพิเศษทุกประเภทมาทำงานร่วมกับเขา ด้วยแนวคิดที่ว่า “ผมจะเปลี่ยนเส้นทางที่ทุกคนหยิบยื่นให้คนพิการว่าทำอะไรไม่ได้ ให้เป็นเส้นทางที่คนพิการสามารถกำหนดได้เอง”
ที่ตั้ง : 601 Great Road North Smithfield, Rhode Island
Facebook : Red White & Brew Coffeehouse
| ‘Starbucks’ สาขาใหม่และสาขาแรกในญี่ปุ่นที่มีพนักงานเป็นคนหูหนวกทั้งร้าน
“ถึงลูกค้าที่รัก และพนักงานทุกคน เราอยากให้พื้นที่นี้เป็นพื้นที่ที่ทุกคนได้เป็นตัวของตัวเอง เชื่อมั่นในตัวเอง และได้เรียนรู้สิ่งดีๆ ในทุกๆ วัน” ข้อความบนผนังกลางร้านสตาร์บัคส์แห่งใหม่ในเมืองคุนิตาจิ ประเทศญี่ปุ่น ทำเราสะดุดตาและสะดุดใจจนอยากเอามาเล่าให้ทุกคนฟัง
ร้านกาแฟที่เราคุ้นชื่อกันอย่างดีนี้ เพิ่งเปิดสาขาที่ใช้ภาษามือในการสื่อสาร และมีพนักงานทุกคนในร้านเป็นผู้บกพร่องทางการได้ยินจำนวน 19 คน คอยต้อนรับ ชงกาแฟ คิดเงิน และทำความสะอาดร้านกันทั่วทั้งบริเวณ 208 ตารางเมตร ซึ่งแนวคิดนี้เกิดจาก Takafumi Minaguchi ผู้บริหารสตาร์บัคส์สาขาญี่ปุ่น ที่อยากสร้างพื้นที่ให้คนหูหนวกและผู้บกพร่องทางการได้ยินอยู่ร่วมกับคนธรรมดาได้อย่างปกติ โดยได้แรงบันดาลใจมาจากการที่สตาร์บัคส์ว่าจ้างผู้พิการมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1996 และเห็นว่าผู้พิการสามารถสร้างความพิเศษให้ทุกคนเห็นได้ เขาจึงคิดว่าคงจะดีไม่น้อยถ้าเปิดสาขาที่มีเฉพาะพนักงานหูหนวก เพื่อตอกย้ำความสามารถที่ซ่อนอยู่ในตัวผู้พิการ
นอกจากกาแฟที่หอมอบอวลไปทั่วสตาร์บัคส์แล้ว ยังมีผลงานจิตรกรรมฝาผนังที่ได้แรงบันดาลใจมากจากการใช้ภาษามือที่วาดโดย Hidehiko Kado เด็กหูหนวก และก่อนจะรับกาแฟแก้วโปรดไปนั่งที่โต๊ะหรือถือกลับบ้าน ป้ายอนิเมชันภาษามือจะส่งสัญญาณอย่างน่ารักเพื่อบอกให้คุณไปรับมันจากมือคนหูหนวก
ที่ตั้ง : เมืองคุนิตาจิ ประเทศญี่ปุ่น
Sources :
https://bit.ly/38IRY7C
https://bit.ly/3e9yWsg
https://bit.ly/2ZXha6m
https://cbsn.ws/2BLLSaJ
https://bit.ly/2BMnG8c
https://bit.ly/2CqCLMj
https://bit.ly/2W6sKLl
https://bit.ly/2ZZeYeA
https://bit.ly/2CiMMLN
https://bit.ly/38FQyef
https://bit.ly/3eaIzXC
Writer
