นิทรรศการ “The Terrarium–Redressing the Im/balance” ถูกจัดขึ้นบนพื้นที่ของตึกแถว The Shophouse 1527 สามย่าน ซึ่งข้างล่างเป็นร้านกาแฟให้นั่งดื่มชิลๆ ระหว่างรอคิวขึ้นนิทรรศการ แต่ก่อนอื่นเลยขอท้าวความก่อนว่างานครั้งนี้คนจัดต้องการจะสื่อให้คนที่มารับรู้ถึงความสมดุลของสภาวะแวดล้อม ทั้งในโลกปัจจุบันและอนาคต ที่มนุษย์นั้นมักจะโหยหา เพื่อสร้างเกาะป้องกันจากโรคระบาดที่เกิดมากขึ้นกับชีวิต ไม่ว่าจะเป็นอากาศ หรือการได้สัมผัสกับธรรมชาติ แต่อีกมุมหนึ่งมนุษย์กลับกลายเป็นโรคระบาดที่มีผลต่อธรรมชาติ เนื่องจากการเติบโตของเมือง แล้วแบบนี้จะอยู่ร่วมกันได้อย่างสมดุลอยู่ไหม ? เราตั้งคำถามในใจ ขณะนั่งรอชมนิทรรศการ
| ดินกรวดสีแดงพื้นที่หวงห้าม
ขึ้นบันไดไปเรื่อยๆ แทนที่จะเห็นต้นไม้เป็นสิ่งดึงดูดใจมากที่สุด กลับเป็นกรวดหินสีแดง ที่โรยไปตลอดทั้งทางเดินระหว่างดูนิทรรศการ เสียงที่ได้ยินจากผู้ชมคนอื่นๆ คือ “เอ้ย กรวดสีสวยแต่ไม่เข้ากับสีเขียวของต้นไม้เอาซะเลย” “ทำไมต้องเป็นสีนี้ด้วย ?” นั่นสิทำไมต้องเป็นสีนี้
เรามีโอกาสได้คุยกับคนจัดนิทรรศการ พี่เขาเล่าให้ฟังว่า พื้นที่ตรงนี้จำลองเหมือนการปลูกต้นไม้ในขวดหรือสวนขวด และกรวดเป็นส่วนหนึ่งที่มักจะใช้จัดสวนขวด การเดินเข้ามาในนิทรรศการเสมือนให้ทุกคนเข้ามาในสวนขวด แต่ที่ตั้งใจให้เจอกับกรวดสีแดงก่อนนั้น เพื่อจะบอกว่าพื้นที่ตรงนี้เป็นเขตหวงห้าม จริงๆ ไม่ควรเข้าใกล้ต้นไม้เหล่านั้นมากเกินไป ไม่ควรไปเหยียบหรือจับให้มันบอบช้ำ พูดง่ายๆ คืออยากให้ความสำคัญกับต้นไม้มากขึ้น หรือมองอีกแบบคือไม่ควรขยายพื้นที่สีแดงนี้เพิ่ม เพราะอาจจะลุกล้ำพื้นที่สีเขียวเพิ่มไปอีก
| กระจกสะท้อนความสมดุล และไม่สมดุลในเวลาเดียวกัน
มุมสุดฮอตที่ใครต่อใครมาก็ต้องถ่ายรูปกันตรงนี้ แต่รู้หรือไม่ว่าจริงๆ แล้วผู้จัดอยากให้เป็นพื้นที่สำหรับสะท้อนตัวเองเป็นหลัก เพื่อให้เห็นว่า เรามีพื้นที่สีเขียวอยู่รายล้อมรอบตัวเราเต็มไปหมด ที่น่าชวนมองคือมีกระจกอีกบานข้างหลังสะท้อนอยู่เช่นกัน ถ้าถ่ายภาพออกมาจะเห็นได้ว่า ภาพที่ได้มันเริ่มจะไม่สมดุลแล้ว แม้กระจกจะตรงกัน แต่บางมุมหากเราขยับนิดหน่อยดันเกิดความไม่สมดุลขึ้นก็เป็นได้ ผู้จัดจึงอยากให้ผู้ชมคิดในมุมของตัวเองว่า เลือกมองจากมุมไหนมากกว่ากัน ไม่ต่างจากสถาวะของโลกและบริบทที่เป็นอยู่ ที่ช่างไม่สมดุลเอาเสียเลยว่าไหม ?
| ต้นไม้เล็กๆ เผลอเตะแบบไม่รู้ตัว
ใครไปมาแล้วอาจจะรู้ตัวบ้างว่า บางจังหวะนั้นเราก็แอบเตะกระถางต้นไม้บางต้นจนล้มลงไป รวมถึงตัวเราเองด้วย จากนั้นเมื่อมองลงไปก็ทำให้รู้ว่ามีต้นไม้กระถางเล็กๆ อยู่ตรงนี้เช่นกัน ซึ่งสิ่งนี้สอดคล้องกับกรวดสีแดงที่ผู้จัดตั้งใจบอกว่า พื้นที่นี้เป็นเขตหวงห้าม แต่ถ้าได้มีโอกาสเข้ามาแล้ว การเตะต้นไม้ผู้จัดมองว่าไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะเราอยู่ใกล้กับเขามากเกินไป ซึ่งขึ้นอยู่ในแต่ระยะที่เราจะให้ความสำคัญกับสิ่งที่อยู่ตรงหน้าด้วย
| ต้นไม้เริ่มเฉา
หากใครได้มองดูรอบๆ จะมีต้นไม้บางต้นที่เริ่มโรยราหรือมีใบสีเหลือง ซึ่งพื้นที่แห่งนี้จำลองให้เหมือนเราเลี้ยงสวนขวดจริงๆ ซึ่งบางทีจะมีวันที่รดน้ำบ้างไม่ได้รดน้ำบ้าง เป็นระบบนิเวศของต้นไม้เอง เพราะบางทีเราไม่สามารถควบคุมธรรมชาติหรือการเปลี่ยนแปลงได้เสมอไป
นิทรรศการ The Terrarium – Redressing the Im/balance
จัดแสดงวันที่ 9-21 มิถุนายน 2563 (ปิดวันจันทร์)
เวลา 11.00-19.00 น.
สถานที่ The Shophouse 1527 (MRT สามย่าน ทางออก 2)
Writer
