หนึ่งในพื้นที่สาธารณะของประเทศใต้หวันที่เราหมายมั่นตั้งใจว่าต้องมาให้ได้สักครั้งหนึ่งไหนๆ ก็ยังกลับประเทศไทยไม่ได้เราเลยแวะไปสำรวจ ‘Tainan Spring’ สวนน้ำสาธารณะใจกลางเมืองไถหนัน ผลงานการออกแบบล่าสุดของ MVRDV สตูดิโอสถาปัตยกรรมสัญชาติดัตช์สวนสาธารณะที่สร้างความตื่นเต้นและฮือฮาให้ชาวไต้หวัน (รวมถึงเราเองด้วย) ไม่น้อยเลย
เราอาจเรียก Tainan Spring ว่าเป็นสวนน้ำกลางแจ้งในเมืองแห่งแรกของไต้หวันก็ว่าได้ โครงการฟื้นฟูพื้นที่ T-Axis ทางฝั่งตะวันออกของเมืองไถหนันนี้เริ่มตั้งแต่ปี ค.ศ. 2014 เมื่อสำนักงาน Urban Development Bureau เทศบาลเมืองไถหนัน (Tainan City Government) ต้องการสร้างพื้นที่สาธารณะที่ให้คนในเมืองมารวมตัวกัน ช่วยกระตุ้นการเดินเท้าในย่าน Haian Road ซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อเมืองกับคลองไถหนัน (Tainan Canal) ซึ่งระบบคลองถือเป็นสัญลักษณ์สำคัญของเมืองไถหนันมาตั้งแต่ยุคราชวงศ์ชิงในช่วงปี ค.ศ. 1800 และยังเป็นแหล่งสร้างงานสร้างอาชีพผ่านธุรกิจประมงและธุรกิจท่องเที่ยวในเมือง
Tainan Spring ยังคงคอนเซปต์การรีโนเวตอาคารเก่าร้างมาแปลงใหม่เป็นพื้นที่สาธารณะตามสไตล์ที่ไต้หวันเขาถนัด ทั้งยังสะท้อนแนวคิด Circular Economy อีกด้วยนะ เพราะเดิมพื้นที่นี้คือ Tainan China Town Mall แหล่งช้อปปิ้งยอดฮิตของชาวไถหนันที่สร้างตั้งแต่ปี ค.ศ. 1983 จนเวลาผ่านเลยไป ความคึกคักก็น้อยลงจนต้องปิดตัวลงไปเมื่อปี ค.ศ. 2016 กลายเป็นพื้นที่ร้างใจกลางเมืองที่รอให้เทศบาลมาใช้ประโยชน์
นอกจากจะเก็บโครงสร้างเสาคอนกรีตเปลือยบางส่วนไว้ ทีมออกแบบจาก MVRVD ใช้ประโยชน์ของลานจอดรถใต้ดินให้เป็นลานสระน้ำกว้างบนพื้นที่กว่า 56,000 ตารางเมตร มีทั้งส่วนเปิดโล่งและที่อยู่ใต้ร่มเงาของทางเดินในระดับเดียวกับถนนสำหรับเป็นพื้นที่บริการห้องน้ำ ที่เปลี่ยนชุด และพื้นที่ให้พ่อแม่นั่งพักผ่อนรอลูกๆ ก็ได้ บางช่วงของสระน้ำซ่อนอยู่ใต้ทางเดินซึ่งหากเป็นผู้ใหญ่ก็ต้องระวังศีรษะเอาไว้ให้ดีอย่าลืมก้มหัวลงเล็กน้อยระหว่างเดินผ่านบริเวณนั้น
ซึ่งพื้นที่สาธารณะแห่งนี้ให้ความรู้สึกเหมือนเรากำลังวิ่งเล่นน้ำอยู่ในตึกร้างถือเป็นงานออกแบบที่สร้างมิติของพื้นที่ใหม่ทับซ้อนกับพื้นที่เดิมได้อย่างดี
มุมหนึ่งของพื้นที่ใต้ดินยังจัดแสดงนิทรรศการเล่าความเป็นมาของโครงการนี้ พร้อมกับอนุรักษ์โครงสร้างเก่าของห้างไว้ให้คนมาเดินชมด้วย และยังมีอีกจุดมุ่งหมายหลักของ Tainan Spring คือทางเทศบาลตั้งใจให้ที่นี่เป็นพื้นที่สีเขียวแห่งใหม่ของเมือง แม้ในช่วงที่เราไปต้นไม้จะยังมีไม่มากนักเพราะโปรเจกต์เพิ่งเสร็จเมื่อต้นปีที่ผ่านมา แต่เราก็เห็นการออกแบบพื้นที่รอบๆ ไว้เพื่อรองรับพันธุ์ไม้ท้องถิ่นทั้งไม้ยืนต้น ไม้พุ่มตามมุมต่างๆ ถือเป็นการสอดแทรกธรรมชาติเข้าไปกับสิ่งปลูกสร้างใหม่ในเมืองอย่างกลมกลืน ซึ่งเราหวังว่าถ้าได้กลับไปเยือนที่นี่อีกครั้งก็น่าจะได้เห็นต้นไม้เติบโตสูงใหญ่และปกคลุมพื้นที่นี้จนกลายเป็นพื้นที่สีเขียวใหม่ในไถหนันอย่างที่ตั้งใจไว้แน่นอน
จากที่เราได้ไปเห็นที่นี่ด้วยตัวเอง ยอมรับว่าเราชอบที่นี่มากๆ และตื่นเต้นกับการเห็นชาวเมืองออกมาใช้งานเยอะมากอย่างคาดไม่ถึง เพราะก่อนหน้านี้ เราได้ยินคำวิจารณ์จากคนใกล้ตัวมาบ้างว่าโปรเจกต์นี้เป็นเหมือนวิธีคิดแบบยุโรปเกินไป อย่างที่เราเห็นเคสสระว่ายน้ำสาธารณะใจกลางเมืองหลายแห่งในประเทศแถบสแกนดิเนเวีย แต่เมื่อนำมาปรับใช้กับประเทศทางเอเชียอย่างเราแล้วจะเวิร์กจริงหรือไม่ ?
สำหรับเราการตัดสินว่าพื้นที่สาธารณะแห่งหนึ่งดีหรือไม่ดีคำตอบอยู่ที่ว่ามีคนใช้งานและได้ประโยชน์จากมันรึเปล่า ?
ซึ่ง Tainan Spring ก็กลายเป็นบทพิสูจน์และยืนยันกับเราว่างานนี้คนไถหนัน คนไต้หวัน หรือแม้แต่คนต่างชาติอย่างเราได้ประโยชน์อย่างแท้จริง เพราะไม่เพียงแค่ฟังก์ชันสวนน้ำกลางเมืองจะตอบความต้องการของคนเมืองที่อยากเล่นน้ำพักผ่อนในวันที่อุณหภูมิในไต้หวันเหยียบ 40 องศาเซลเซียส วันที่เราไปก็พบว่าที่นี่คือพื้นที่กลางเมืองที่คนทุกเพศทุกวัยมารวมตัวกัน เราเห็นครอบครัวใหญ่ทั้งพ่อแม่ อากงอาม่า พาลูกหลานมาเล่นน้ำพร้อมหน้า แม้แต่วัยรุ่นเองก็ใช้ที่นี่เป็นสถานที่รวมตัว นั่งพูดคุยและปิกนิกกันรอบๆ สระ โดยความลึกของน้ำระดับไม่ถึงเข่าของผู้ใหญ่คือความลึกในระดับที่พอดีสนุกสำหรับเด็กเล็กๆ ในขณะที่ผู้ใหญ่ก็สามารถเอาเท้าไปนั่งแช่หรือเดินไปได้โดยไม่ต้องกลัวเปียก
นี่เองทำให้ไม่ว่าใครก็ลงไปสนุกกับสวนน้ำกลางแจ้งแห่งนี้ได้เต็มที่ ซึ่งระดับของน้ำในสระจะถูกปรับสูงขึ้นหรือต่ำลงตามฤดูกาลและยังมีระบบสเปรย์ไอน้ำแบบเย็นเพื่อช่วยลดอุณหภูมิในวันที่อากาศร้อน ติดนิดเดียวตรงที่เราอยากให้มีระบบปรับอุณหภูมิสำหรับน้ำในสระด้วย เพราะวันที่เราไปในฤดูร้อน น้ำในสระก็อุ่นๆ ถ้าเย็นขึ้นคงจะสบายมากเลยทีเดียว
ในอนาคต เราอาจเห็นที่นี่ใช้จัดการแสดงกลางแจ้ง มีร้านค้าต่างๆ ดึงดูดทั้งคนท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวมากขึ้น Tainan Spring อาจกลายเป็นอีกแม่เหล็กดึงดูดให้คนเมืองมาใช้เวลาว่างหลังเลิกงานหรือวันหยุดสุดสัปดาห์ แถมยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจรอบๆ ให้คึกคักไปด้วยกันไม่ใช่แค่ที่นี่ที่เดียว
Writer
