เด็กสาว ระเบิด และพื้นที่บ้านเกิดในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
Land of lost หรือ ดินแดนที่ต้นกล้าไม่อาจเติบโต คือผลงานภาพถ่ายของ สกีฟา วิถีกุล มุสลิมปลายด้ามขวานที่อยากบอกเล่าถึงความผิดปกติที่กลายเป็นความปกติในสามจังหวัดชายแดนใต้ของไทย จนทำให้เธอ และคนรุ่นใหม่ เสียหลายโอกาสในอีกช่วงเวลาที่สำคัญที่สุดของชีวิต จนไม่อาจเติบโตได้อย่างมั่นคง เธอจึงอยากใช้ภาพถ่ายชุดนี้สะท้อนถึงความรุนแรงที่เกิดให้คนนอกด้ามขวานรับรู้ แม้จะรู้ว่าต่อให้ใช้ภาพมากมายเท่าไร ความรุนแรงที่เกิดคงไม่สงบลง
“‘จะต้องมีสักคนทำเรื่องนี้ คนที่จะกล้าแสดงมันออกมาไม่ว่าในรูปแบบไหนก็ตาม’ คือคำแนะนำจากอาจารย์ซึ่งเป็นชนวนของการขุดคุ้ยความอัดอั้นตันใจต่อความรุนแรงที่เกิด ในพื้นที่บ้านเกิดจากสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เราจึงเก็บเอาประสบการณ์เหล่านั้นมานำเสนอในรูปแบบของการถ่ายภาพเชิงศิลป์
“Land of lost หรือ ดินแดนที่ต้นกล้าไม่อาจเติบโต จึงกลายเป็นผลงานวิทยานิพนธ์ สาขาการถ่ายภาพ ที่บอกเล่ามุมมองของตัวเราเอง พูดถึงความผิดปกติที่เกิดขึ้นจนเป็นปกติ ความเคยชินที่เราอยู่กับการไร้อิสรภาพ การถูกกักขัง ความกลัว ความเจ็บปวด หรือแม้แต่ความอยุติธรรมต่างๆ ที่เกิดกับพี่น้องในพื้นที่ ประกอบเป็นสัญลักษณ์ต่างๆ แทนค่าสิ่งนามธรรมจนเกิดเป็นรูปธรรมในผลงานชิ้นนี้
“ความไม่สงบใน ‘ดินแดน’ ที่เกิดขึ้น ไม่เพียงทำให้ ‘ต้นกล้า’ ต้นเล็กอย่างเราไม่อาจเติบโตได้อย่างมั่นคงเท่านั้น เมื่อมองให้กว้างขึ้น เราจะเห็นต้นกล้าที่เรียกว่าคนรุ่นใหม่ไม่อาจเบ่งบานได้อย่างที่ควรเป็น เราต่างหวาดกลัวที่จะเรียกร้องหรือแสดงความคิดเห็น กังวลถึงความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน จนไม่กล้าที่จะริเริ่ม หรือสร้างสิ่งใหม่ๆ และทำให้เสียโอกาสในช่วงชีวิตที่ดีที่สุดไป
“เมื่อเหตุการณ์ยังคงอยู่ ผู้คนยังคงสูญเสีย ผลงานนี้จึงเป็นหนทางหนึ่งที่เราใช้ในการเรียกร้องอย่างสันติ แม้จะรู้ว่าต่อให้ใช้ภาพถ่ายอีกเท่าไร ก็ไม่ทำให้ความรุนแรงสงบลงโดยง่าย เพียงแต่ต้องการให้เกิดแรงกระเพื่อมเล็กน้อยในสังคม ผลักดันให้ผู้คนภายนอกได้รับรู้ว่าเสียงของคนในพื้นที่นั้นยังไม่หายไป
“จากวันที่ร่างภาพคร่าวๆ ของความคิด จนเป็นผลงานสำเร็จ ความตั้งใจแรกเริ่มคือต้องการให้ผู้คนมองเห็น ได้ตั้งคำถามเกี่ยวกับภาพที่ได้ดู คำถามที่ว่า เราและคนในพื้นที่ประสบกับอะไรบ้าง พบเจอกับมันมานานเท่าไรแล้ว เจ็บปวดกันมามากเท่าไร แต่ตอนนี้เราคิดว่ามันอาจไม่สำคัญเท่าคำถามที่ว่า…
“เมื่อไหร่กันที่เราจะไม่ต้องพบกับความรุนแรงในสามจังหวัดชายแดนใต้อีกต่อไป?”
Writer & Photographer
