ภาพจำของภูมิภาค ‘ตะวันออกกลาง’ หรือ ‘โลกอาหรับ’ ของคุณเป็นแบบไหน? ภาพสีขุ่นๆ มัวๆ มีพายุทรายพัดไปมา หรือภาพผู้ชายโพกหัวในชีวิตประจำวัน ผู้หญิงคลุมฮิญาบ หรือเป็นภูมิภาคที่เต็มไปด้วยสงคราม-ความขัดแย้งเพื่อแย่งชิงทรัพยากร?
ใช่แล้ว นี่อาจจะเป็นแบบนั้นจริงๆ แต่ถ้าบอกว่าภาพจำเหล่านี้บิดบังความจริงหลายๆ ด้านของ ‘ตะวันออกกลาง’ ที่คุณอาจจะยังไม่เคยรู้ ไม่เคยได้เห็นผ่านหน้าจอล่ะ? นี่คือเป้าหมายของนิทรรศการภาพยนตร์ออนไลน์ ‘Memories for Forgetfulness Elsewhere’ จากนิตยสารศิลปะหัวก้าวหน้า ‘e-flux’ ที่จะชวนคุณตั้งคำถามและทำลายภาพมายาคติของภูมิภาคตะวันออกกลางที่คุณคุ้นเคยเพื่อสัมผัสมุมมองที่ต่างออกไป
ที่มาของนิทรรศการตั้งต้นเริ่มจากคำสองคำ เริ่มจากคำว่า ‘Moving Images’ คือภาพเคลื่อนไหว (หรือภาพยนตร์) ที่ถูกสร้างขึ้นเกี่ยวกับภูมิภาคตะวันออกกลางนี้เกิดขึ้นจากที่ไหน ใช่มหาอำนาจตะวันตกที่จ้องจะฮุบทรัพยากรหรือชิงความได้เปรียบทางการเมืองในพื้นที่ใช่ไหม ภาพจำที่เกิดขึ้นนี้จึงไปบดบังความทรงจำ (Memories) ของคนในพื้นที่ออกไป และคำถามคือความทรงจำส่วนตัวเกี่ยวกับพื้นที่นั้นๆ ที่พวกเขามีชีวิต เติบโตขึ้นมา มีประสบการณ์ร่วมกันมีคุณค่าแค่ไหนในพื้นที่วัฒนธรรมที่ถูกครองด้วยอุตสาหกรรมยักษ์ใหญ่
ที่มาของชื่อ ‘Memories for Forgetfulness Elsewhere’ จึงเปรียบเหมือนความพยายามรื้อฟื้นความทรงจำจากการถูกลืม (จะโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ) จากภูมิภาคตะวันออกกลางที่เรียกได้ว่าไม่มีตัวตนจริงๆ ในโลกการเมืองเชิงวัฒนธรรม
เทศกาลจัดขึ้นทางออนไลน์ตั้งแต่วันนี้ จนถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ปี 2022 มีให้ชมตั้งแต่ภาพยนตร์สั้นๆ 5 – 10 นาที จนถึงขนาดยาวเกือบ 2 ชั่วโมง ได้รับการจัดลำดับโดยแบ่งตามหัวข้อที่เล่นกับ ‘ความทรงจำ’ ในภูมิภาคตะวันออกกลาง ครอบคลุมตั้งแต่ความทรงจำส่วนตัวของผู้คน สงครามและการต่อต้านในพื้นที่ รวมไปถึงการเคลื่อนไหวปฏิวัติเปลี่ยนแปลงสังคมจากในประเทศ
ภาพยนตร์มีซับไตเติลภาษาอังกฤษและมีวงเสวนาจากประเด็นในแต่ละหัวข้ออีกด้วย หากใครสนใจสามารถติดตามได้เลยที่ https://www.e-flux.com/video/series/433788/memories-for-forgetfulness-elsewhere/
Writer
