เราชอบประโยคหนึ่งของทีมงาน teamLab เป็นพิเศษ ที่เล่าให้เราฟังถึงไอเดียการสร้างงานศิลปะด้วย ‘ผู้เข้าชม’ ไม่ว่าจะดอกไม้ แสงไฟ หรืออะไรก็ตามแต่ ล้วนเกิดขึ้นตามเส้นทางการเดิน สัมผัส หรืออยู่ร่วมกับมัน
โดยเฉพาะในยุคนี้ บางครั้งผู้คนเอาแต่แก่งแย่งหาพื้นที่ที่จะชมงานศิลปะที่ดีที่สุด ลองจินตนาการง่ายๆ ถึงภาพของกรอบรูปบานหนึ่งบนผนังที่มีคนแห่แหนกันเข้าชมจนต้องชะเง้อมอง เกาะไหล่กันบ้าง เขย่งเท้าบ้าง จนหลายคนก็ยอมแพ้และตัดสินใจเดินออกไป แต่ทาง teamLab กลับเชื่อว่างานศิลปะที่ดีต้องมีคนเป็นหนึ่งในองค์ประกอบ
ความเชื่อนั้นกลายเป็นจุดกำเนิดของหลากหลายผลงานที่ teamLab Biovortex Kyoto ได้สรรค์สร้างขึ้นมาจากความต้องการให้คนได้ใช้เวลากับพื้นที่ ความสวยงาม งานศิลปะ และเต็มอิ่มกับมันได้โดยไม่รู้สึกถึงการแย่งกันชมอะไรบางอย่างเพียงชิ้นเดียว และนั่นคงเป็นความหมายของคำว่า Immersive ที่แท้จริง
เป็นครั้งที่อนันต์กับการมาเยือนเกียวโตตั้งแต่เล็กจนโต การท่องเที่ยวญี่ปุ่นในแต่ละช่วงเวลา อายุ หรือปีนั้นช่างแตกต่างกันสิ้นเชิง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทุกปีที่ประเทศนี้มีสถานที่หรือพื้นที่ใหม่ๆ ให้ได้สำรวจเรื่อยมา
และครั้งนี้เรามาเยือน teamLab Biovortex Kyoto พิพิธภัณฑ์ใหม่แกะกล่องที่เพิ่งเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปเยี่ยมชมเมื่อวันที่ 7 ตุลาคมที่ผ่านมา โดย teamLab แห่งใหม่นี้ตั้งอยู่ใกล้กับสถานีเกียวโต เขตมินามิ บนตึกทรงเหลี่ยมสูงสี่ชั้น ในพื้นที่กว่า 10,000 ตารางเมตร
teamLab แห่งนี้ตั้งขึ้นภายใต้โครงการพัฒนาพื้นที่ทิศตะวันออกเฉียงใต้ของสถานีเกียวโต หรือ Kyoto Station Southeast Area Project ซึ่งเป็นโครงการพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีเกียวโตฝั่งตะวันออกเฉียงใต้ให้มีพื้นที่สำหรับศิลปะ ครีเอทีฟ วัฒนธรรม ศิลปะ และคนรุ่นใหม่
ถ้าใครคิดว่าช่วงนี้ teamLab ขยายตัวไปในหลายเมือง หลากประเทศ แล้วจะมีแต่ผลงานซ้ำๆ หรือเคยไปของโตเกียว โอซากา หรือฟุกุโอกะมาแล้วจะรู้สึกซ้ำจำเจ ก็ต้องบอกเลยว่า teamLab แห่งนี้มีผลงานกว่า 50 ชิ้น พร้อมด้วยหลากหลายผลงานที่ยังไม่เคยจัดแสดงที่ไหนมาก่อน
Eternal Universe of Words ลากเส้นตัวอักษร
เวลานึกถึงเกียวโต คุณนึกถึงอะไร
อยากให้ทุกคนลองหลับตา จินตนาการถึงสี เสียง และกลิ่นของเมืองเกียวโต โดยเฉพาะสถานที่ที่คุณอาจเคยไปเยือน
‘The Eternal Universe of Words’ พื้นที่ทรงโดมกว้างๆ ที่เปิดให้เราได้เอนกายนั่งลงมองตัวอักษรสีเหลืองค่อย ๆ ปรากฏท่ามกลางซาวนด์คล้ายเสียงเคาะของระฆัง บทสวดมนต์ ดนตรีเร้าระทึกที่เปรียบเสมือนภาพจำของเกียวโต จากหลากหลายวัดดัง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งเส้นสีแดงเข้มปนเหลือง ที่ชวนให้นึกถึงช่วงดอกไม้เปลี่ยนสีหรือฤดูใบไม้ร่วงของเกียวโต ซึ่งเป็นฤดูกาลที่นักท่องเที่ยวมักเดินทางไปเยี่ยมเยียนหลากหลายสถานที่ท่องเที่ยว ไม่ว่าจะเป็นวัดคิโยมิสึ วัดไดโกจิ หรือย่านอาราชิยามะกันอยู่เป็นอาจิณ
ไปจนถึงตัวอักษรที่หลั่งไหลเข้ามาอย่างไร้ขอบเขต บ้างแทบจะกระแทกตัวเราเสียจังๆ บ้างกระเด็นกระดอนไปทั่วทิศทั่วแห่ง จนเรียกได้ว่าเป็นพื้นที่ที่ส่วนตัวแล้วชอบที่สุด เป็นโซนที่บรรยายและเก็บความเป็นเกียวโตที่คนทั่วไปรู้จักเอาไว้ได้ภายในนิทรรศการเดียว
Morphing Continuum กลุ่มก้อนไร้ขอบเขต
เป็นพื้นที่เรานึกแล้วยังขำ เพราะทีมงานเล่าว่า
“มีชาวต่างชาติหลายคนเข้ามาในนี้แล้วบอกว่ามันน่ากลัวเกินไป”
ที่ขำไม่ใช่เพราะคิดต่าง แต่ขำเพราะรู้สึกว่านี่แหละคือการรับรู้งานศิลปะในความรู้สึก อารมณ์ จิตใจ และเชื้อชาติที่ต่างกัน
ที่นี่คือ ‘Morphing Continuum’ พื้นที่ที่มีบอลอยู่นับร้อยนับพันลูก หรืออาจจะมากกว่านั้น แต่ล้วนเป็นลูกบอลที่ลอยอยู่บนอากาศ กระจัดกระจายไร้ขอบเขต ด้วยคอนเซปต์ของระเบียบของพลังงาน ที่สิ่งของหรืออะไรบางอย่างที่อยู่ในสภาพแวดล้อมแล้วจะสามารถฟื้นฟูตัวเองได้แม้ถูกทำลายโดยผู้คน
ถือเป็นไอเดียที่น่าสนใจมาก ในการสร้างงานศิลปะให้ ‘คน’ เข้าไปร่วมกันสร้างสรรค์ขึ้นมาใหม่เพราะโดยทั่วไปเราอาจจะกลัวเหยียบผิด ปัดโดนอะไร หรือทำให้เกิดความเสียหายต่องาน แต่งานนี้กลับจงใจกึ่งบังคับให้เรามีปฏิสัมพันธ์ต่อกันเพื่อให้หลอมรวมกลับมาเป็นหนึ่งอีกครั้ง
ถ้าถามว่าพื้นที่นี้น่ากลัวอย่างที่เขาว่าไหม เราคงตอบได้ยาก เพราะอย่างที่บอกไปว่าแล้วแต่อารมณ์และความรู้สึกของคนที่เข้าไปในตอนนั้น แต่สิ่งที่ยืนยันได้อย่างแน่นอนคือ พื้นที่นี้ให้ความรู้สึกท่วมท้น เต็มอิ่ม และทรงพลังจนลืมไม่ลง และแน่นอนว่าเป็นอีกโซนหนึ่งที่ให้ภาพที่สวยมากๆ หากเราเข้าไปยืนตรงกลางๆ แล้วปล่อยให้พลังงานได้ไหลเวียนรอบตัว
Forest of Resonating Lamps เหล่าโคมไฟที่รอการจุดประกาย
ครั้งหนึ่งเราเคยเขียนถึงซีรีส์เกาหลีเรื่อง Light Shop และยังจำความรู้สึกของการดูซีรีส์เรื่องนี้ได้ดีว่ามันซึ้งกินใจ นับเป็นหนึ่งในไม่กี่เรื่องที่ยังจดจำรายละเอียดได้ดี ซึ่งถ้าคุณเป็นอีกคนที่ชอบซีรีส์เรื่องนี้ หรืออินเรื่องโคมไฟ คงจะถูกใจพื้นที่นี้ไม่น้อยเลย
‘Forest of Resonating Lamps’ คือโซนที่มีโคมไฟนับไม่ถ้วนห้อยแขวนอยู่เต็มไปหมด ด้วยความสวยงามของแสงไฟและพื้นกระจก ยิ่งช่วยเพิ่มความสว่างของงาน
ยิ่งไปกว่านั้น ระดับความสว่างที่เพิ่มตามเส้นทางการเดิน เสมือนว่าเราได้เยือนที่ใดก็เติมไฟให้กับที่นั่น ยิ่งทำให้โซนนี้น่าสนใจมากขึ้น
ถ้ามีโอกาสได้ไปโซนนี้ ให้ลองหยุดยืนที่โคมไฟสักอันแล้วรอให้มันค่อยๆ สว่างขึ้น เราว่าเป็นความรู้สึกดีไม่น้อยเลย
Massless Amorphous Sculpture จำลองโลกไร้มวล
พร้อมกันหรือยังกับการสวมเสื้อคลุม หมวก รองเท้า และแว่นตา เสมือนจะไปโซนปฏิบัติการกับ ‘Massless Amorphous Sculpture’
โซนของประติมากรรมลอยขนาดมหึมาที่ปรากฏขึ้นจากทะเลฟองสบู่ ล่องลอยอยู่กลางอากาศ ก้าวข้ามแนวคิดดั้งเดิมเรื่องมวลต้องมีน้ำหนัก จนโดนแรงโน้มถ่วงของโลกยึดไว้อยู่กับพื้น
ในพื้นที่นี้เราจะได้เพลิดเพลินไปกับฟองสบู่และกลิ่นคล้ายสบู่ที่ล่องลอยอยู่รอบตัวเต็มไปหมด ถ้าให้เปรียบง่ายๆ ก็อาจคล้ายปาร์ตี้โฟม การได้อยู่ในเครื่องซักผ้า หรือการอาบน้ำฟองสบู่ที่ล้นขอบอ่าง แต่จะเปรียบอย่างไรก็คงไม่เท่าการได้ยืนอยู่ในที่ที่เกือบทุกตารางเมตรนั้นเต็มไปด้วยฟองและไอน้ำอัดแน่น
โดยส่วนตัวแล้วรู้สึกว่าโซนนี้เป็นอีกหนึ่งไฮไลต์ที่น่าสนใจและควรแวะมาชมเป็นอย่างมาก เพราะจะมีโอกาสสักกี่ครั้งกันที่เราจะได้อยู่ท่ามกลางงานศิลปะไร้มวลแต่กลับสร้างความรู้สึกบางอย่างได้ดีขนาดนี้
Traces of Life รอยเท้าสร้างเส้นทาง
ขอปิดท้ายด้วย ‘Traces of Life’ งานศิลปะที่เกิดจากรอยเท้าของคนรวบรวมกัน จนกลายเป็นเรื่องราวและเส้นทางอันยิ่งใหญ่
โซนนี้เป็นพื้นทางลาดที่เราจะได้ขึ้นไปนั่งอยู่ฝั่งหนึ่งของพื้นที่ แล้วค่อยๆ ใช้เวลาทอดอารมณ์มองภาพ สี และการเคลื่อนไหวบนจอ ความน่าประหลาดใจอย่างหนึ่งคือ หลังจากออกมาจากโซนนี้แล้วลองพูดคุยกับคนที่ร่วมชมด้วยกัน ทุกคนตีความและคิดว่าเรื่องราวเป็นคนละแบบกันทั้งหมด ด้วยเนื้อหาและภาพที่ต้องใช้การตีความร่วมกับประสบการณ์ของแต่ละคน
โซนนี้จึงน่าสนใจมากๆ ในเชิงการฉายภาพและการตีความของผู้เข้าชมว่าจะออกมาในลักษณะใด
ท้าทายประสาทสัมผัสทั้ง 5 ไปพร้อมกัน
ส่วนที่เล่ามาเป็นเพียงเศษเสี้ยวของชิ้นงานและนิทรรศการทั้งหมด ยังมีอีกหลากหลายผลงานน่าประทับใจ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องแสง กลิ่น สัมผัส และเสียงอื่นๆ ที่ต้องเข้าไปดูด้วยตนเองถึงจะเข้าใจ
ถ้าใครแวะไปเกียวโต ลองใช้เวลาสักหนึ่งวันกับพื้นที่ขนาดใหญ่มหึมาของ teamLab Biovortex Kyoto นี้ เดินจาก Kyoto Station เพียง 7 นาที เป็นระยะทางเดินสบายๆ ในย่านที่ยังดูเงียบสงบและน่าสนใจสำหรับทริปเกียวโตครั้งต่อไปอย่างแน่นอน
ขอขอบคุณ Thai AirAsia X สำหรับการเดินทางที่ทำให้เราได้ไปเยือน teamLab แห่งใหม่นี้ และถ้าใครกำลังหาไฟลต์ดีๆ ในการไปคันไซ เข้าไปเช็กได้ที่เว็บไซต์ Thai AirAsia X
teamLab Biovortex Kyoto
ราคาบัตร :
ผู้ใหญ่ เริ่มต้น 4,600 เยน
อายุ 13 – 17 ปี 2,800 เยน
เด็กอายุ 4 – 12 ปี 1,800 เยน
ต่ำกว่า 3 ขวบ ฟรี
เวลาทำการ : 09.00 – 21.00 น. (เข้ารอบสุดท้าย 19.30 น.) ปิดบางวันอังคาร ตรวจสอบข้อมูลได้ที่ www.teamlab.art/jp/e/kyoto/
พิกัด : 21-5 Higashikujo, Higashi-iwamotocho, Minami-ku, Kyoto, 601-8006, Japan
แผนที่ : maps.app.goo.gl/GaUiwsP3GAMjxLn26
ช่องทางติดต่อ : www.teamlab.art/jp/e/kyoto/
Writer
ปณิตา พิชิตหฤทัย
Graphic Designer
